مقدمه:
تغییر نام “کتابداری و اطلاع رسانی ” چند ماهی ست که بر سر زبان هاست، البته ریشه ی چندین ساله دارد. با موافقان و مخالفان خودش. میان اساتید و پیشکسوتان نیز این مخالفت و موافقت هویداست.دلایل از هر دو طرف بیشمار است اما هنوز نه خبر داغی وجود دارد و نه سرد! یک برزخ به تمام معناست.کسی نمیداند سرانجام چه خواهد شد و نتیجه چه خواهد بود اما نظرات مخالف و موافق کماکان ابراز و اظهار میشود. آنچه در ادامه می آید نظرات تنی چند از متخصصین و پیشکسوتان این حوزه است درباره تغییر نام!
کامران فانی: نشنیده ام جایی نام “کتابداری” را تغییر بدهند
این مساله دلایل اجتماعی دارد. “کتاب” و “کتابداری” لغت های قدیمی هستند و چند صد سال قدمت دارند و همیشه هم مورد احترام بوده است اما در حاضر ظاهرا مشکلاتی پیدا کرده است. خب ما ملت کتابخوانی نیستیم. کتابخانه کم داریم و رجوع به کتابخانه هم فرهنگ نشده است و به همین دلیل از نگاه مردم، کتابدار که مسول کتابخانه است یک کاری انجام مید هد مثل انباردا ر و به همین دلیل در ذهن جامعه این شغل سطح نازلی پیدا میکند و حداکثر احترامی که میگذارند به این قشر برای ایسنت که فکر میکنند اینها با کتاب سروکار دارند،پس قابل احترامند. ولی از نظر پایگاه اجتماعی حقیقتا بالا نیست و این مساله در اوائل پا گرفتن رشته کتابداری در این کشور نیز کم و بیش همین مسائل مطرح بود. متاسفانه تصویری که مردم عادی از این قشر دارند ،افراد تحصیلکرده نیز دارند و این ادامه دارند.
من اگر بخواهم نظر صریح خودم را بگوم باید متذکر شوم که اگر واژه ای پیدا شود که جنبه ها و زوایای پنهان این رشته و کارآمدی آن را نشان دهد موافقم! در گذشته که این مساله مطرح بود همان “دانش شناسی” دکتر ابرامی طرح شد.البته من هم در جایی از دنیا سراغ ندارم که نام این رشته را عوض کرده باشند.لااقل در دنیای انگلیسی و فرانسوی زبان سراغ ندارم. اما امیدوارم نگرش مردم تغییر کند .چون کتابداری واقعا پیشرفت کرده است در ایران و باید این ذهنیت تصحیح شود.
پوراندخت سلطانی: اسمش را عوض کنید، من “کتابدار” می مانم!
لزومی ندارد به تغییر نام،قرار است چه نامی بگذاریم؟ شکسپیر می گفت گل رز همیشه بوی گل روز می دهد حتی اگر اسم آن را تغییر بدهیم. حالا ما می خواهیم چه کار کنیم؟ بدبختی اینست که کتابدارهای قدیمی و و باتجربه در صحنه نیستند تا راه و چاه را نشان بدهند. به نظر من هر وقت کتابدارها دانش پیدا کنند ، ارزش خودشان را هم بدست می آورند. اسم عوض کردن دردی را دوا نمیکند. واقعا کجای دنیا این کار را کرده اند؟ باید کارمان را بلد باشیم وگرنه اگر اسم را هم عوض کنیم شاید فردا باعث تمسخر ما بشود. محتوی باید درست شود،کارها باید درست انجام شود و کتابداران باید قوی شوند تا این حرف ارتقا پیدا کند، من همیشه خودم را کتابدار میدانم و به آن افتخار میکنم حالا چه اسمش عوض بشود و چه نشود!
دکتر کوکبی: تغییر نام را ضروری میدانم
الف: بنده تغییر نام رشته کتابداری را امری ضروری میدانم و بر این باور هستم که اعتماد به نفسی که کتابداران پس از این تغییر نام احساس خواهند کرد میتواند موجبات تحوّل در زمینه های علمی و عملی کتابداری را فراهم کند.
ب: بنده دلیلی نمیبینم که در صورت تغییر نام، از نامهای دانشکده های جهان استفاده نشود. تصوّر نمیکنم ما در این زمینه چیزی از دانشگاههای معتبرجهان کم داشته باشیم. با این حال نظرات کتابداران و اساتید کتابداری رادر این زمینه ارج مینهم.
پ:. در صورت تغییر نام، به شرطی که نام، به راستی بیانگر کاری باشد که کتابدار امروزی در کتابخانه ها انجام میدهد به دلیل اعتماد به نفسی که به وجود خواهد آمد بنده تحولّات گسترده ای را در آموزش کتابداری، کتابخانه ها، دانشجویان و حرفه مندان این رشته پیش بینی میکنم. در زمینه آموزش، اقبال بیشتری نسبت به این رشته نشان داده خواهد شد و شاهد رشد چشمگیر نامنویسی در این رشته خواهیم شد. در کتابخانه ها کتابداران برای خود ارزش بیشتری قایل خواهند شد و به همین دلیل شاهد رشد کاربرمداری و ارایۀ خدمات
بهتر در کتابخانه ها خواهیم بود. دانشجویان با اعتماد به نفس بیشتری به تحصیل و فعّالیّت های علمی خواهند پرداخت و شاهد رشد علمی در این زمینه به توسّط دانشجویان خواهیم شد. در صورت تغییر نام، بنده آینده بسیار روشنی برای این رشته پیش بینی میکنم. برای جناب عالی و سایر عزیزان در نشریۀ عطف، آرزوی سلامتی دارم.
علی حمیدی: اول تغییر زیر ساخت ها، بعد تغییر نام
به نظر من، بعضی رشته ها هستند که به اعضا شخصیت می دهند مثل رشته های معروف و مطرح نظیر حقوق.اما سایر رشته ها مثل رشته ما، اعضا هستند که به رشته اعتبار می بخشند.حال اگر نام عوض شود و محتوای خدمات ارایه شده به قوت خود باقی بماند،بعد از مدتی دوباره همین آش است و همین کاسهبه نظر من اول باید فکری به حال خدمات کرد.کتابخانه های عمومی کجای معادلات ماهستندکل آموزشی که داریم ارایه می دهیم( می توانم بگویم در کل کشور) معطوف به کتابخانه های دانشگاهی است.حالا حداقل از کتابداران انتظار زیادی نمی رود اما از یک مثلامهندس …. کلی انتظار هست.بنابراین اگر قرار است اسم رشته عوض شود، بهتر است اول زیرساختهای لازم( شامل آموزش فراگیر؛ تلاش در جهت بهبود و اصلاح ساختار، اعضا و… وموارد مشابه صورت گیرد
فرمایشات سرکار خانم سلطانی و جناب آقای پرفسور کوکبی بسیار متین و قابل تعمق است. بنده معتقد هستم اساتید گرانقدر رسالت اصلی را در شناسایی این رشته به دانشجویان خود بر دوش دارند. قطعاً یکی از مهمترین دلایل دلسردی نسبت به این رشته کسادی بازار کار و عدم شناخت کافی از ماهیت رشته است. نام رشته می تواند تا حدودی تاثیر گذار باشد.
با آرزوی موفقیت
جناب آقای دکتر کوکبی فرموده اند:
در کتابخانه ها کتابداران برای خود ارزش بیشتری قایل خواهند شد و به همین دلیل شاهد رشد کاربرمداری و ارایۀ خدمات بهتر در کتابخانه ها خواهیم بود.
اما وقتی کتابخانه ها ردیف بودجه ندارند… به کتابخانه ها در سازمانها به چشم تبعیدگاه نگاه می کنند… برای خرید منابع و تجهیزات و حقوق و مزایای کتابدراان همیشه مشکل هست… دیگر اعتماد بنفس کتابداران به چه دردی خواهد خورد همین الان هم کتابداران با اعتماد بنفس و با انگیزه بالا کم نداریم… اما همیشه به در بسته می رسند… سیستم اداره کتابخانه های ما مشکل دارد… سیستم آموزشی ما مشکل دارد که اینها فقط با تغییر نام عوض نمی شوند…
من هم با نظر دکتر سلطانی موافقم اسم ما رو هرچی بذارن ما بازم کتابدار باقی میمونیم با افتخار
پوری سلطانی دکتر نیست.
فقط ۳۴ واحد کتابداری پاس کرده است.
اولا پوری سلطانی نه و خانم پوری سلطانی! دوما من و شما که همراه با فوق لیسانس و دکتری بالای ۲۰۰ واحد پاس میکنیم کجا را گرفتیم ؟کمی مودب باشید خانم(آقا) محمدیان. یا خانم پوری سلطانی را نمیشناسید که بهتر است بشناسید و یا نمیدانید چگونه حرف بزنید که این هم به نظرم آقای حیدری نزاد مقصر است که کامنت بی ادبانه شما را منتشر کرده چون …
بححث فتح وفتوح نیست خانم یا آقای محترم .من فقط خواستم متذ کر اشتباه دوست عزیزمون بشم.
با این دفاع بی … مطمئن شدم تو کتابداری ایران واقعاً قحط رجاله.
یعنی به نظر شما مدرک ارزش نداره.پس تخصص به چی میگن…
آخرین کلام من:مصیبت رشته نه اسمش نه محتواش فقط مشکل افرادین که مٍثل زالو چسبیدن به این رشته وفقط به فکر جیبشونن.
خانم سلطانی یکی از سرآمدان کتابداری ایران است خواه دکتر باشد خواه ۳۴ واحد کتابداری پاس کرده باشد
درود بر خانم سلطانی
درود
بیایید باور کنیم تغیر نام الزامیست. وقتی برای تدریس درس ارائه مطالب علمی که خوراک کتابدارها است و داعیه دار آن، می بینیم که در موسسات غیر انتفاعی هر بی سوادی را تنها با این تفکر که از رشته های مهندسی مدرک دارند اون هم در سطح کارشناسی به یک فوق لیسانس کتابداری با کارهای پژوهشی و سابقه مدیریت کتابخانه صرفا به این دلیل که مدرک کتابداری است و نامرتبط با رشته های مهندسی!!!! ترجیح بدهند جای نگرانی و تغییر نیست؟ حالا برویم و در سر افرادی که از رشته ما فقط کتابچینی اش را می شناسند! بخوانیم کتابدرای آنچه شما متصور می شوید نیست این کارهایی که ما می کنیم هست. خب وقتی عنوان گویا نیست چه انتظاری میشود از این افراد داشت!!!!
امیدوارم آقا/خانم محمدیان کتابدار نباشند
باسلام و عرض ادب به تمامی زحمت کشان عرصه ادب و فرهنگ
به نظر من که بیش از۷ سال است درکتابخانه عمومی کارمی کنم تغییرنام به تنهایی مشکلی را حل نخواهدکرد.آنچه مهم است علاقه ونوع خدمت رسانی کتابداران و البته حمایتهای دولتی ازکتابداران است تا انگیزه های کاریشان بیشتر ازاین کم نشود.
من هم با نظر خانم پوری سلطانی موافقم!!
اسم مان را عوض کنند باز هم کتابدار خواهیم ماند!!
در تایید کلام دوستمان این وظیفه اساتید محترم این رشته است که ماهیت را خوب نمایان و روشن کنند تا دانشجو از ابتدا علاقه مند رشد کند و متقابلا دانشجو رشته را خوب بشناسد و برای عموم معرفی کند!
اگه از ابتدا به این شکل بود، نیاز به تغییر نام نبود!
ماها به جا اینکه دنبال محتواو حقیقت کار باشیم همیشه دنبال ظاهر قضیه ایم!
با سلام
من هم با نظر خانم سلطانی موافقم تغییر نام مشکلی را حل نمی کند با خوب کار کردن نقش خود رادر جامعه نشان دهید چه اسمتان کتابدار باشد و چه دانش شناس
۳۴ واحد خوانده باشی و ۳۴۰۰ واحد درس داده باشی واقعا هنرمندی
۳۴ واحد خوانده باشی و اصلی ترین متون کتابداری را در یک دوره ۴۰ ساله اول حضور این رشته نوشته باشی خیلی هنر مندی
مدرک هم مهم است، کی می گوید جناب آقای مهربان مدرک مهم نیست ولی برای امثال شما شاید مهمتر باشد از ما کتابداران که به کتابداری افتخار می کنیم، لطف می کنی با مدرک دکتریت از ایران یک قدم بگذاری بیرون و یک مصاحبه برای کار یا تدریس بدهی تا ببینی بعد ازینکه مدرکت را نگاه کردند، آن را روی میز می گذارند و سرشان را بالا می آورند و می پرسند خوب چکار کرده ای؟
آن وقت می بینی که اون ۳۴ واحد چیکار کرده و این دوستانی که مدرک قاب شده شان را زیر بغل از این اتاق به اتاق طبقه بالاتر می برند چکار کرده اند.
شما به لیست شاگردان این بانوی بزرگوار نگاهی بینداز، و بعد بپذیر که لحنتان اصلا دوستانه نبوده.
ضمنا گروهی از دوستان وبلاگی به نام زالو شناسی درست کرده اند که در آن به همین بحثهایی که شما فرموده اید می پردازند ولی احساس می کنم شاخصهایشان با شما کمی متفاوت بود چون بیشتر مدرک داران بی سواد را به عنوان زالو معرفی کرده بودند، اگر خودتان خواستید سری به وبلاگ بزنید، چیزهای بانمکی می بینید.
آقا یا خانم محمدیان درست گفته‌اند. بنده دکتر نیستم فقط صاحب یک فوق لیسانس کتابداری هستم و به آن هم افتخار میکنم. نه به فوق‌لیسانسش، بلکه به کتابداری‌اش.
این روزها در ایران آدمها یا دکترند یا مهندس. به دکان سبزی‌فروشی هم که می‌روی می‌گویند خانم دکتر در خدمتم یا حاج خانم فرمایش؟ … بگذریم. همه کتابدارها فارغ از مدارکشان برای من محترم و عزیزند، از فوق دیپلم گرفته تا فوق دکترا ! حتی آنها که فقط یک دوره کوتاه‌مدت کتابداری دیده‌اند. مهم این است که چقدر به این حرفه شریف بها می‌دهند. کتابداری مثل معلمی است. باید عاشق باشی تا موفق شوی. البته که مدرک دکترا در هر رشته‌ای مهم است. به شرط اینکه رفتار، طرز تفکر، منش و کارکردت «دکترایی» باشد. وقتی می‌بینم در ایران اینهمه کتابدار درجه یک داریم، وقتی مقالات بسیار عالمانه افرادی را که نمی‌شناسم در مجله‌ها می‌خوانم واقعاً به وجود آنان افتخار میکنم. یاد روزگار خودم می‌افتم که نه یک کتاب به زبان فارسی در مورد کتابداری داشتیم و نه یک مجله…. و حالا این سیل کتاب است و اینهمه مجله از چاپی گرفته تا الکترونیکی. این افتخار ندارد؟ شادی‌آفرین نیست؟
همینقدر که آقا (خانم) محمدیان در مورد یک کتابدار اظهارنظر میکنند، به جای خودش خوشحال‌کننده است. خدانکند که به بی‌تفاوتی برسیم. آن وقت یعنی کتابداری را ببوس و برو کنار.
من به عنوان یک کتابدار به اسم رشته ی تحصیلی لم افتخار می کنم . اسم یک مورد قراد دادی است و نمی تواند ماهیت چیزی را تغییر دهد
هیچوقت نتونستم با علم اطلاعات و دانش شناسی ارتباط برقرار کنم هنوزهم هرکسی ازمن میپرسه چی میخونی میگم : کتابداری فقط … این تغییر اسم به نظرم توذوقی بدی بود به جمع کتابدارا، البته شاید بعضیاشون.