نوآوری‌های کتابداری در قرن ۲۱: چشم‌اندازی بین‌المللی

این مطلب ترجمه ایست از مقاله ای که نویسندگان آن دبورا جان از کتابخانه سلامت عمومی شلدون مارگن    و هیولا اچ.تیتانگوس از کتابخانه های عمومی سانتاکروز ایالات متحده هستند. اصل مقاله را میتوانید در اینجا ببینید.

چکیده: کتابخانه­ ها با آمار پایینی در تعداد مراجعین جهت امانت کتاب، مشاوره درباره منابع و پرسش درباره اطلاعات، مواجه هستند. نویسندگان این مقاله با در نظر داشتن چنین روندی، سه مدل کتابخانه­ای خارجی را مورد بررسی قرار داده و نوآوریهای خود و نیز نقش آموزش را در کتابخانه­های خود ارائه نموده­اند. سرانجام به این نتیجه رسیده­اند که کتابخانه­ ها در قرن ۲۱ بر سر دو راهی قرار گرفته­اند. از آنجا که مشاغل در حال تغییر هستند، کتابخانه­ ها و نقشی که بر عهده دارند نیز تغییر می­کنند. کتابخانه­ها و خدمات کتابخانه­ای هنوز کارهای زیادی در پیش رو دارند. نقشها و اشکال ممکن است تغییر کند یا جابجا گردد، اما زیرساختهای اساسی دست کم تا مدتی همچنان باقی می­مانند.

الف. مقدمه

این روزها معمولاً کتابداران از اینکه کتابخانه­ها آمار خدمات مراجعه پایینی دارند و کاربران کمی از آنها بازدید می­کنند، متأسف بوده و افسوس می­خورند. چنین تأسفی تا حد زیادی نشان دهنده وضعیت دنیای کتابداری در روزگار ماست، حرفه­ای که در قرن ۲۱ بر سر دوراهی قرار گرفته است. به نظر می­رسد خدمات سنتی کتابخانه­ها رو به کاهش است، در حالی که خدمات مبتنی بر فناوریهای جدید روند فزاینده­ای را طی می­کند.

کتابخانه سلامت عمومی شلدون مارگن (PHL) در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، کتابخانه کوچکی است که به طور خاص به موضوعات دانشگاهی اختصاص یافته و به دانشجویان، کارکنان و هیأت علمی دانشکده سلامت عمومی و نیز در سطح وسیعتر به دانشکده، عموم مردم و از طریق قرارداد به چهار سازمان دولتی خدمات­رسانی می­کند. در طی این سالها، این کتابخانه کاهش چشم­گیری را در شمار مراجعین از طریق تلفن و ایمیل تجربه کرده و ارقام مربوط به گردش کتاب نیز کاهش یافته است. یکی از دلایل کاهش گردش کتاب، ظهور منابع الکترونیکی در دنیای امروز است.

جدول ۱: مقایسه سال مالی ۲۰۰۰/۰۱-۲۰۰۵/۰۶ در کتابخانه سلامت عمومی شلدون مارگن

با وجود نشانه­های حاکی از تجدید وضعیت در ماه جولای گذشته، شاهد کاهش ثابتی در آمار استفاده از خدمات مراجعه در کتابخانه­های عمومی سانتا کروز (SCPL) در مقایسه با سال اوج مراجعین در جولای ۱۹۹۷ بوده­ایم.

جدول ۲: مقایسه ماه جولای ۱۹۹۷-۲۰۰۶ برای کتابخانه­های عمومی سانتا کروز [۱]

خدمات مراجعین در SCPL مشتمل بر ارائه خدمات به مراجعین حضوری و مراجعین سیستم گسترده تلفنی است، که در کتابخانه مرکزی مستقر شده اما مسئول پاسخگویی به تمام پرسشهای تلفنی ده شعبه دیگر این کتابخانه است. علیرغم آمار پایین خدمات مراجعین، تحریریه­ روزنامه استانی سانتا کروز سنتینل دریافتند کتابخانه­های این شهر در بین اهالی سانتا کروز از محبوبیت برخوردارند. حدود ۲ میلیون کتاب، سی دی، دی وی دی، کتابهای صوتی و سایر اقلام از کتابخانه­های عمومی محلی در سال ۲۰۰۵ مورد بررسی قرار گرفتند. این بررسی نشانگر ۴% افزایش در تعداد اقلام موجود نسبت به سال قبل بود [۵]. اما با وجود کاهش تعداد مراجعین، پدیده افزایش خدمات گردش کتاب را چطور می­توان توجیه کرد؟ آیا این امر نشان می­دهد که کاربران کتابخانه­ها دیگر نیازی به کتابخانه یا کارکنان آن ندارند؟ آیا می­توان کتابخانه­ها را در قرن ۲۱ خودگردان کرد یا به صورت اتوماتیک اداره کرد؟

نویسندگان این مقاله با مد نظر قرار دادن چنین پرسشهایی به بررسی موفقیت چشمگیر چند نمونه کتابخانه ارائه شده در سومین انجمن کتابخانه بین­المللی شانگهای (SILF) پرداخته­اند [۶]. علاوه بر این، نگاه دقیق­تری به برخی جنبه­های مهمتر عملیات و خدمات کتابخانه­ای داشته­اند، با این امید که در طی این فرآیند، پاسخهای اساسی برای سؤالات فوق الذکر بیابند.

ب‌.   مدلهای خلاق

مدل ۱: کتابخانه­های دانشگاه مک گیل: ارتقاء خدمات سنتی و جدید کتابخانه

سیزده شعبه در سیستم کتابخانه­های دانشگاه مک گیل شهر مونترال کانادا وجود دارد. این شعب توسط خانم جنین اشمیت، مدیر کتابخانه­ها، اداره می­شود، وی شدیداً معتقد است که کتابخانه­ها با چالشهای جدید همچون تغییر بنیان مشتری، قالبهای اطلاعاتی چندگانه، اطلاعات و فناوری ارتباطی چندگانه و تغییر در روشهای تدریس و یادگیری مواجه هستند [۷]. با اینحال، در اغلب بررسی­های انجام شده در کتابخانه­ها مشخص گردیده است که کاربران کمی از خدمات موجود در کتابخانه­ها آگاهی دارند، چه برسد به خدمات جدیدی که به آنها معرفی می­شود. یکی از مشکلات در این واقعیت نهفته است که بر درک کاربران و نیازهای جدید آنها و در نتیجه خدمات نوین تأکید کمی صورت گرفته است.

اما کاربران امروزی به دنبال چه هستند؟ خانم اشمیت بر این باور است که کاربران هنوز هم خواستار همان خدمات، شایستگی و صلاحیت، قابلیت اعتماد، پاسخگویی، وقت­شناسی، صداقت و رویکرد دلسوزانه قدیمی هستند. آنها خواهان کمک در دسترسی به اطلاعات و امکان قرائت مواد موجود در کتابخانه هم به صورت چاپی و هم به شکل آنلاین هستند. این کاربران مایل به استفاده از منابع کتابخانه به صورت مؤثر با حداقل تلاش و به روشی کوتاه مدت و به هنگام هستند، بنابراین، انتظار آموزش و انگیزش کتابخانه­ای در یافتن منابع را دارند. هنگامی که کاربران به کتابخانه می­آیند، مایلند تسهیلات مورد انتظار خود را دریافت نمایند. این امر شامل کامپیوتر، چاپگر و سایر خدمات جانبی است. بنابراین، کتابخانه­ها باید چیزهای زیادی را از فروشگاه­ها، رستورانها و کافی نتها بیاموزند. در این راستا، کتابخانه­های خانم اشمیت مجموعه­ای از استراتژیهای مؤثر را مد نظر قرار داد­اند.

1. ۱.      نشاندار کردن کتابخانه­ها

همچنان که بخشهای تجاری به شدت بر تعیین برند و نشاندار کردن استراتژیهای تبلیغاتی متکی­اند، کتابخانه­ها نیز به همین صورت هستند. برای نمونه نشان @your library شروع خوبی به حساب می­آید. این نشان توسط انجمن کتابخانه­های امریکا تصویب شده و از سوی فدراسیون بین­المللی انجمنهای کتابخانه­ای پذیرفته شده است. «گلدن آرچ» مک دولاند لوگوی آشنایی در تمام جهان است، اما در کشورهای مختلف به شیوه­های مختلف طراحی شده است. در کانادا، برگ افرا به قوسها اضافه شده است و در چین، در زیر قوسها شعار به دو زبان انگلیسی و چینی به لوگو اضافه شده است: «من عاشق این هستم. = “我就喜欢”. بنابراین، لوگوهای منحصر بفرد ولی آشنا و نیز فروش محصولاتی مانند کیف کتاب و ترکیب شعارهایی مانند «بیاموزید! آگاهی پیدا کنید! پیشرفت کنید!» را باید در تبلیغات کتابخانه­ای و ارائه خدمات مد نظر قرار داد. تمام این ایده­ها و ابزارها در ارتقاء آگاهی نسبت به کتابخانه در قرن ۲۱ و نیز افزایش استفاده از کتابخانه و تأمین بودجه آن مورد توجه قرار دارد.

1. ۲.      استراتژیهای بهبود محصولات جدید

بر طبق نظر خانم اشمیت، امروزه پیشرفته­ترین استراتژیها تنها در حد خدمات سنتی کتابخانه مانند امانت بین کتابخانه­ای، مجموعه­های ویژه و برنامه­های سواد اطلاعاتی مد نظر قرار گرفته است. سوای استراتژیهای متداول همچون برگزاری سمینار، خانه­های باز، خبرنامه­ها، بوک مارکها، آگهی و جزوات، او از استخدام افراد حرفه­ای برای نوشتن مقالات در زمینه استفاده حضوری و غیر حضوری حمایت می­کند تا ارتباط مؤثر در این زمینه را نیز تضمین نماید. علاوه بر این، به منظور برآورده ساختن نیازهای در حال تغییر کاربران، خانم اشمیت پیشنهاد توسعه محصولات جدید، به طور مثال ادغام مناسب آیپدها را نیز مطرح نموده است. از آنجا که کاربران کتابخانه­ها به دنبال اطلاعات مورد نیاز خود در یک محل و در یک زمان مشخص هستند، خدمات سنتی کتابخانه­ای باید به گونه­ای تغییر کنند که با نیازهای آنها تطبیق حاصل کنند. با جستجو در بیشتر فهرست­های کتابخانه­ای، می­بینیم که فهرست­ها کمکی به مشخص ساختن تغییرات مجزا نمی­کند، یعنی مطالبی را در فهرست درج کرده­اند که نه تنها آیتم­های موجود در کتابخانه­ها هستند، بلکه منابع قابل دسترس از راه دور، مانند منابع الکترونیکی و اینترنتی را نیز در بر می­گیرد، و این نتیجه تغییر در قوانین تنظیم فهرست است که به کندی به نیازهای کاربران برای خرید در یک محل پاسخ می­دهد.

مدل۲: کتابخانه عمومی اسلو: ارتقاء خدمات کتابخانه­ای غیر سنتی

کتابخانه عمومی اسلو (Deichmanskebibliotek) 13 شعبه و یک کتابخانه اصلی دارد. این کتابخانه با سه پروژه قابل توجه خود، یعنی کارگاه دیجیتال Deichman، Kinoteket و خدمات کتابخانه سنتی در شکل دیجیتال، یکی از پیشروان در ارتقاء خدمات غیر سنتی کتابخانه­ای در زمینه پیش­بینی و برآوردن نیازهای کاربران کتابخانه در قرن ۲۱ به شمار می­رود.

1. ۱.      کارگاه دیجیتال Deichman (DeichmansDigitaleVerksted)

کارگاه دیجیتال، پروژه­ای است که بودجه آن در همکاری با سونی و اپل، برای حمایت از خدمات گسترده در بخش عمومی، توسط انجمن پژوهشی نروژ تأمین شده است. تا بحال، این پروژه به سه استودیوی رسانه­ای مجهز به عنوان محلی برای تولید رسانه­ای، ارتباطات و پخش زنده گسترش داده شده است. این استودیوها با استقرار در سه موقعیت مختلف در شهر اسلو، در ارتباط متقابل با یک شبکه فیبر نوری قرار دارند و به فضای کاری، سیستمهای نورپردازی نمایشی، تجهیزات نورپردازی و بلندگوهای پخش عمومی مجهز هستند، به صورتی که تجربه مطلوبی را برای مخاطبین پدید می­آورند.

کارگاه دیجیتال کاربران را به تولید محصول در این استودیو و ارائه آن در پایان مطالعات خود تشویق می­کند. سخنرانان، نویسندگان، هنرپیشه­ها، هنرمندان و سایر کاربران می­توانند آثار خود را ارائه نموده و یا به بحث بگذارند. این رویدادها با آگهی­­های پیشرفته به صورت زنده بر روی وب پخش می­شود. پخش عمومی بعداً به آرشیو رسانه OPL افزوده شده و بر روی وبسایت آن در دسترس خواهد بود، که دانش­آموزان و سایر کاربران علاقمند می­توانند این موارد را برای گزارشها و تحقیقات مدارس خود از وبسایت دریافت کنند.

این کارگاه با هدف تحریک تلاشها برای آموزش کاربران کتابخانه­ها با ادبیات رسانه­ای برگزار می­شود، که شامل مفاهیم ویژه و آموزش ن آسان رم­افزارهایی مانند فوتوشاپ و نرم­افزار ویرایش ویدئویی است. در این کارگاه هم سخنرانان مدعو و هم متخصصان داخلی به تدریس می­پردازند. تمام این امکانات، تجهیزات و آموزشها به عنوان خدمات رایگان برای عموم ارائه می­شوند.

راینهارت میتاسل، مدیر این پروژه، خوشحال است از اینکه اعلام می­کند در طی دو سال برگزاری این کارگاه، هیچ یک از تجهیزات آسیب ندیده و یا به سرقت نرفته است. طراحی استودیو برای ارائه خدمات کتابخانه­ای بعدی الگو به شمار می­رود و نیز از آنجا که نقشهای جدیدی را برای کتابخانه تعریف کرده­اند، همچون ویترین نمایشی الهام­بخش سایر کتابخانه­هایی خواهند بود که خدمات غیر سنتی ارائه می­کنند [۸].

1. Kinoteket (تکنیک سینمایی)

در سال ۲۰۰۴، OPL در همکاری با مؤسسه فیلم نروژ، پروژه Kinoteket را آغاز کرد تا خدمات تولید فیلم مبتنی بر ویدئو به صورت زنده­ای (video on demand) را راه­اندازی کند، که میراث فیلم نروژ را به کاربران کتابخانه­ها ارائه نماید. این پروژه مبتنی بر خدمات تجاری پرداخت در ازای مشاهده بر روی اینترنت بود، که در اصل توسط مؤسسه فیلم نروژ و نروژ فیلم (آرشیو فیلم) ارائه شده بود. این دو سازمان مسئول بررسی و نظارت بر محتوا، حقوق کپی رایت و راه حلهای فنی بودند. کتابخانه­هایی که در این پروژه مشارکت داشتند هزینه ماهیانه­ای را برای کسب دسترسی نامحدود به این آرشیو پرداخت می­کردند. این خدمات نسبت به کاربران نهایی همچون یک دی وی دی پلیر عمل می­کند. سرویس ویدئویی مرکزی در شعبه اصلی مستقر است و محتوای مشابهی را به چهار شعبه از طریق شبکه فیبر نوری ارائه می­کند. کاربران علاوه بر این پنج محل بازدید، می­توانند به همین مطالب در منطقه پذیرش که در آن صفحه نمایشهای پلاسما و هدفونهای بیسیم فراهم است، دسترسی پیدا کنند.

این کتابخانه در حال تجربه ارتقاء مواد موجود در سایر کتابخانه­ها و پیش بردن روند پیشرفت شبکه ناحیه کلانشهر اسلو است. طبق گفته الوا سلیوس، هماهنگ کننده پروژه، هدف از این پروژه ایجاد چارچوبی برای اداره و تعمیم رسانه دیجیتال در سطحی وسیعتر از آرشیو فیلم در این کتابخانه است. با اینحال، چالشهای اصلی عبارتند از مسایلی همچون کپی رایت، استانداردها و انگیزه­های تجاری. به همین دلیل، وی و کارکنانش خود را به هیچ رسانه، قالب یا تأمین کننده خاصی محدود نکرده­اند، اما خواهان رشد به عنوان رسانه­­ای جدید یا دسترسی به فناوری هستند. و به منظور اجتناب از هر گونه مسایل مرتبط با کپی رایت، خدمات خود را به شدت مبتنی بر وب قرار داده­اند، چرا که وب جایی است که در آن جالبترین پیشرفتهای فعلی رخ می­دهد، و بیشترین تلاشها برای کار بر روی استانداردها و خدمات در حال انجام است [۹].

1. ۳.     خدمات کتابخانه­ای سنتی در قالب دیجیتال

الف. LåtLån (قرض گرفتن یک نغمه)، خدمات امانت الکترونیک

OPL در اول مارس ۲۰۰۴، پروژه مشترک خود را با کتابخانه عمومی برگن (Bergen OffentligeBibliotek ) و فونو فایل، آرشیو موسیقی دیجیتال نروژ و دفتر پخش مرکزی فایلهای صوتی افتتاح نمود. بودجه این پروژه از سوی ABM-utvikling، مرجع مسئول آرشیو نروژ، کتابخانه­ها و موزه­ها تأمین شده است.

پایگاه اطلاعاتی فون فایل شامل بیش از ۵۰۰۰۰ عنوان ثبت شده از سوی شرکتهای ثبت نروژ است، که از موسیقی هیپ هاپ و الکترونیک تا موسیقی سنتی، محلی، جاز، راک، متال، کلاسیک و موسیقی معاصر را گردآوری کرده است. امانتها به صورت محتوای مستقیم (streaming content) به کاربران کامپیوتر ارائه می­شود. پیش­بینی میشد که به جای دانلود کردن، امانت محتوی به صورت مستقیم، مسایل قانونی و حقوقی خاص خود را داشته باشد. «در واقع، «امانت گیری» تجربه­ای از شنیدن را با خود به همراه داشت. هر فایلی که کاربری شروع به گوش کردن آن می­کند، در ماژولهای آماری سیستم به عنوان امانت ثبت می­شود و وقتی اجرای فایل به اتمام می­رسد، تراکنش کامل می­شود و آن وقت می­توان گفت فایل امانت گرفته شده پس داده شده است.» [۱۰].

همچنان که کاربران باید به عنوان امانت گیرنده ثبت شوند، فرآیند نرم­افزاری باید به صورت انسانی (و غیر اتوماتیک) انجام شود، ]و یادآور زمانی است که[ که کارکنان کتابخانه از به خاطر آوردن خطوط صدور کارتهای کتابخانه که تا مدتی طولانی رشد زیادی کرده بود خوشنود بودند. سیستم امانت­دهی گروههای کاربری جدیدی را جذب کرده­اند که هیچ گاه از طرز تفکر دیگری در زمینه سیستمهای عمومی کتابداری آگاه نبوده­اند. در چهار ماهه نخست دوره آزمایشی، OPL بیش از ۴۰۰۰ بازدید کننده ویژه در یک شهر پانصد هزار نفری داشته است. بیش از ۱۵۰۰۰ قطعه موسیقی منحصر بفرد به صورت آنلاین آماده استفاده شده است. با توجه به فقدان یافته­های مستمر، این پروژه در پایان سال ۲۰۰۴ ناتمام باقی ماند. با اینحال، طرح جدیدی در دست اقدام است تا مدلی را بر مبنای مجوزهای همزمان، مشابه با سیستم الکترونیک دوره­ای سامان داده و طراحی مجدد نماید. کتابخانه­هایی در سوئد و دانمارک از مدل LåtLån تبعیت کرده­اند که هر دو خدمات راه­اندازی و اجرای مشابهی دارند.

ب. خدمات مراجعین دیجیتال

OPL علاوه بر پروژه پایلوت LåtLån ، از نرم­افزاری به نام Sentinel eDialog 24 برای هدایت خدمات دیجیتال مربوط به مراجعین استفاده می­کند. این نرم­افزار از سه روش ارتباط دیجیتال ترکیب می­شود، یعنی کتابداران می­توانند به صورت آنلاین با یکدیگر به بحث پرداخته، سایر همکاران خود را مشاهده کنند و سؤالات خاص را به همکار مربوطه ارجاع دهند. این نرم­افزار پرسشهای مختلف را برای مراجعه بیشتر طبقه­بندی نموده و پذیرای کارکنان کتابخانه­ها و نیز کاربران می­باشد. در سال ۲۰۰۵، OPL بالغ بر ۵۹۶۶ ایمیل درباره پرسشهای مراجعین، ۳۵۹۱ پیامک و ۱۳۴۵۲ گفتگوی آنلاین دریافت کرده است.

چنین موفقیتی در خدمات غیر سنتی کتابخانه­ای به هیچ وجه اتفاقی نیست. آن کونیش، رئیس سازمان موسیقی OPL، نمونه زنده­ای از افراد حرفه­ای در زمینه کتابداری در قرن ۲۱ است. او پس از فارغ­التحصیلی از دانشگاه ویسکانسین- مدیسون با درجه کارشناسی موسیقی (شیپور فرانسوی)، به مدت یک سال برای تحصیل زیر نظر استاد مشهوری در آکادمی موسیقی نروژ عازم این کشور شد و به محض دریافت درجه کارشناسی ارشد از آکادمی موسیقی در سازمانهای مختلف موسیقی همچون اپرای نروژ، ارکسترای فیلارمونیک و رادیو نروژ به اجرای موسیقی پرداخت. خانم کونیش با داشتن سوابقی از نوازندگی، تدریس و سازمان دهنده سمینارهای موسیقی، سرانجام شیپور خود را فروخت و از اواخر سال ۱۹۹۹ به عنوان رئیس سازمان موسیقی در OPL مشغول به کار گردید. استخدام وی از آن دسته تجربیاتی بود که در آن برای نخستین بار ریاست این سازمان به جای یک کتابدار با تحصیلات رسمی کتابداری به یک موسیقی­دان داده می­شد. با اینحال، وی ثابت کرد که این تجربه موفقی برای وی بوده است. او ریاست پروژه­ای را بر عهده داشت که در قالب دیجیتال در بر دارنده خدمات گردش کتاب و نیز مراجعین بود. سازمان موسیقی با به کارگیری ده نفر در داخل و خارج از OPL و با حدود ۱۹۰۰۰۰ امانت کتاب در سال، از محبوبیت خاصی برخوردار است.

مدل ۳: کتابخانه شانگهای: ارتقاء رهبری در جامعه

  کتابخانه شانگهای با قدمت ۱۵۰ ساله همواره کتابخانه بسیار سنتی بوده است. کتابخانه کلیسای کاتولیک ژوجیاهو در سال ۱۸۴۷ با مجموع ۲۰۰ هزار جلد کتاب به زبانهای چینی و غربی پایه­گذاری گردید. در سال ۱۹۹۵، کتابخانه شانگهای و مؤسسه اطلاعات علمی و فنی شانگهای (ISTIS) با ترکیبی از منابع و مجموعه­ها به خدمات­رسانی به عموم، دانشگاهیان و دولت مشغول شد. در سال ۱۹۹۶، ساختمان جدیدی به روی عموم گشایش یافت. این ساختمان نقطه تحولی در شانگهای محسوب می­شود، که به شکل اهرام با بلوکهای مکعبی پلکانی، نمادی از پایه و اساس سخت و جامد میراث فرهنگی و جستجوی دانش از سوی انسان است. این کتابخانه مساحتی بالغ بر ۸۳ هزار متر مربع را پوشش می­دهد و حدود ۵۰ میلیون آیتم در آن وجود دارد. در مرکز کنفرانس این کتابخانه نمایشگاههایی از هنرهای بین­المللی و نمایشگاههای علمی و سمینارهایی در طی سال برگزار می­شود.

نوزده باب کتابخانه استانی و محلی زیر نظر سیستم کتابخانه مرکزی شانگهای فعالیت دارند. کتابخانه شانگهای، به ریاست دکتر جیاژونگ وو، تا سطح رهبری جدیدی در قرن ۲۱ ارتقاء یافته است. از سال ۲۰۰۲، این کتابخانه میزبان سه کنفرانس بین­المللی در زمینه کتابداری بوده است، که عبارتند از انجمن بین­المللی کتابخانه شانگهای (SILF)، رویداد بین­المللی دو سالانه، که با هدف بهبود تغییرات حرفه­ای و دانشگاهی در میان کتابداران و متخصصان اطلاعات در تمام مدت سال برگزار شده­اند. کتابخانه شانگهای در نخستین کنفرانس خود، تمرکز خود را بر چهار حوزه مهم قرار داد: مدیریت دانش، خدمات مراجعین، همکاری بین کتابخانه­ای و دیجیتال کردن امور کتابخانه. بیش از ۱۰۰ شرکت کننده از ۱۲ کشور جهان در این انجمن شرکت داشتند. هفتاد و هفت مقاله در مجموعه مقالات سال ۲۰۰۲ به چاپ رسید و ۵۳ متخصص کتابخانه و اطلاعات در این نشست به ایراد سخنرانی پرداختند. این کتابخانه دومین کنفرانس خود را به حوزه «توسعه شهری و خدمات کتابخانه­ای»، با چهار حوزه فرعی، شامل کتابخانه و تحصیل مادام العمر، خدمات و پژوهش مراجعین، کتابخانه و زیرساختهای علمی، و کتابخانه و نمایشگاه جهانی، اختصاص داد. هشت مقاله و ۲۵ چکیده مقاله در مجموعه مقالات سال ۲۰۰۴ به چاپ رسید. این کتابخانه همچنین در سومین کنفرانس خود در سال ۲۰۰۶، به موفقیت قابل توجه دیگری دست یافت و بیش از ۳۰۰ متخصص و افراد حرفه­ای در کتابداری را از ۲۸ کشور گرد هم آورد. مقالات بسیار خوبی از مجموعه مقالات این کنفرانس برای چاپ در دو موضوع ویژه از مجله مدیریت کتابخانه، مجله­ای از گروه انتشارات با مسئولیت محدود امرالد انتخاب گردید. علاوه بر این، از نویسندگان ۷۵ مقاله برای ارائه مقالات خود در جلسات همزمان کنفرانس دعوت به عمل آمد.

نویسندگان این مقاله، با بررسی سه کنفرانس SILF، به روشنی با نوآوری مهم دیگری از سوی کتابخانه شانگهای مواجه گردیدند که عبارت بود از همکاری فعال این کتابخانه با ناشران بین­المللی، کشوری و محلی. مجموعه مقالات چاپ شده و آنلاین، مقالات تحقیقی علمی و سخنرانیها کمک مؤثری به SILF در دست یافتن به هدف نهایی آن در ارتقاء تغییر حرفه­ای و آکادمیک در سطح جهانی در میان کتابداران و افراد حرفه­ای در زمینه اطلاعات کرده است. آقای ژویان چن، نقش خلاقانه­ای را که کتابخانه­اش در بخش همکاریهای بین­المللی کتابخانه شانگهای، بازی کرده است به روشنی در SILF 2006 گردآوری نموده است [۱۱]. کتابخانه شانگهای نه تنها به دنبال همکاری با ناشران بوده بلکه مایل به همکاری با دولت، بخشهای گردشگری و سازمانهای حرفه­ای بین­المللی همچون Chinese American Librarian Association نیز بوده است. این کتابخانه برنامه­های متنوع خود را از طریق فهرست خدمات و خبرنامه CALA برای کتابداران چینی که در امریکای شمالی زندگی و کار می­کنند، تبلیغ می­کند.

علیرغم چالشهای جدید در مالکیت کتابخانه، تهیه فهرست و امکانات، کتابخانه شانگهای با درخواست کمک و توجه بیشتر از بدنه مدیریت خود و دولت مرکزی، به اتخاذ نوآوریهای جدید ادامه داده است. در این راستا، آغاز برنامه «پنجره­ای رو به چین»، به عنوان برنامه­ای ملی مبتنی بر مدل خود به نام «پنجره شانگهای» سودمند خواهد بود. این برنامه نه تنها شامل خانه­های نشر پیشرو و کتابخانه­های چین همچون کتابخانه ملی چین، کتابخانه آکادمی اجتماعی چین، کتابخانه دانشگاه پکن و دانشگاه شانگهای می­شود، بلکه شامل کتابخانه­های در سطوح مختلف و انواع گوناگون نیز می­گردد. یکی از اهداف محسوس این برنامه، کمک به تولید انتشارات ملی تعداد بیشتری از زبانهای خارجی است.

مدل ۴. کتابخانه­های عمومی سانتا کروز و کتابخانه سلامت عمومی برکلی اوکلاهما: بهبود نقشهای آموزشی

یکی از جالب­ترین شباهتها در میان مدلهای کتابخانه­ای فوق­الذکر در این واقعیت نهفته است که با ظهور فناوری اطلاعات (IT) در دنیای کتابخانه­ها، نقش کتابداران از یک ناظر پنهان از دید مخاطب به یک شریک فعال برای راهنمایی کاربران به سمت منابع اطلاعاتی مناسب و ارائه توصیه­هایی در استفاده از این منابع تکامل یافته است، همچنان که خانم اشمیت در مقاله خود به این موشوع اشاره کرده است [۱۲]. به عبارت دیگر، کتابخانه­ها و سایر افراد حرفه­ای در این عرصه دستخوش فرآیندی از جابجایی شکل کار خود هستند: برای این افراد در قرن ۲۱ نقش جدیدی در نظر گرفته شده است، یعنی تعلیم یا آموختن. نقش کتابداران هم در SCPL و نیز در PHL، دیگر فقط در حد حضور در پشت میز مراجعین یا پاسخگویی به تلفنهای مراجعین نیست.

1. ۱.      دستور العمل بازدید سر زده در PHL

به مدت چندین سال در PHL جلسات آموزشی کوتاهی برای دانشجویان، کارکنان و اعضاء هیأت علمی دانشکده سلامت عمومی UC برکلی ارائه میشد. این جلسات قبلاً به صورت یک ساعته برگزار می­شد که به موضوعاتی از قبیل بهداشت عمومی، PubMed، EndNote، اینترنت/ منابع وبسایتی و Medline/HealthStar پرداخته می­شد. این آموزش نتایج متنوعی را در پی داشت، از جهاتی به این دلیل که جلسات همیشه به صورت پی در پی برگزار نمی­شد و تا حدی به این دلیل که PHL کلاس آموزشی نداشت که در آن بتوان این جلسات را برگزار کرد؛ و شرکت کنندگان باید به ساختمان دیگری می­رفتند. چون حضور و غیاب الزامی نبود، شرکت در این کلاسها نیز پیوسته نبود. امسال PHL برای اولین بار جلسات ۹۰ دقیقه­ای ارائه کرد تا زمان کافی به شرکت کنندگان برای پیگیری مباحث و کنکاش در مطالب داده شود تا بتوانند به تشریح و تفکر در منابع و مطالب ارائه شده بپردازند.

1. ۲.      کلاسهای فهرست کامپیوتری/اینترنت روزهای شنبه در SCPL

این پروژه آموزش عمومی از سوی سه کتابدار ساده بخش مراجعین در مارس ۲۰۰۲ راه­اندازی شد، دقیقاً به همان صورتی که دنیل گلمن در کتاب رهبری ابتدایی توصیف کرده: «برخی افراد از هیچ موقعیت رهبری اداری برخوردار نیستند، با اینحال هر جا لازم باشد برای رهبری پیش قدم می­شوند، بعد عقب می­نشینند تا وقتی که زمان مناسب دیگری فرا برسد.» [۱۳]. این افراد نه تنها در پاسخ به علاقمندی کارکنان به برگزاری جلسات آموزشی در صبحهای روزهای شنبه پیش قدم می­شوند[۱۴]، بلکه مهمتر از آن، به منظور برآورده ساختن نیاز فزاینده عموم به این کار اقدام می­کنند، چون SCPL منابع خود را بر روی وبسایتش به صورت آنلاین قرار داده ، اما دستورالعملهای کمکی محدودی برای کاربران در سایت ارائه کرده است.

فرد اولریش و جیم تارجان، صبح روز ۱۳ آوریل ۲۰۰۲ از ساعت هشت و سی دقیقه تا نه و نیم به تدریس نخستین کلاس رسمی با حضور دبورا لیپوما به عنوان هماهنگ کننده پرداختند. در آغاز، هیچ حرفی از کلاس رسمی در میان نبود، و نهاد ارائه کننده آن را صرفاً «استفاده از فهرست کتابخانه عمومی سانتا کروز» یا «فهرست کامپیوتری» نامیده بود. هدف اولیه این کلاسها چیز ساده­ای بود: کمک به عموم مردم در یادگیری استفاده از فهرست کتابخانه. «این کلاس یک ساعته به شما کمک خواهد کرد تا کتابها، ویدئوها، سی دی­­ها و سایر مواد کتابخانه­ای را بیابید، رزرو امانات خود را انجام دهید، حساب کاربری شخصی خود را در کتابخانه کنترل کنید، چیزهایی درباره بسیاری از پایگاههای اطلاعاتی و سایر منابع آنلاین در صفحه خانگی وبسایت کتابخانه بیاموزید.» [۱۵]. الزامات شرکت در این کلاس نیز به همین اندازه ساده هستند: پذیرش آزاد است و ثبت نام ضروری است. همین کلاس در زمان مشابه دو هفته بعد در یکی از ده شعبه SCPL مجدداً برگزار خواهد شد.

چهار و نیم سال بعد، این تیم ۳ نفره هنوز هم دو بار در ماه به تدریس عموم مردم مشغول است، که یکی از این کلاسها در کتابخانه مرکزی و دیگری در یکی از شعب کتابخانه برگزار می­شود، و هرگز هیچ کلاسی تعطیل نشده است. تغییر قابل ملاحظه این است که دامنه کلاسهای آنها جامعتر و تعریف شده­تر گشته است و از «کلاس فهرست کامپیوتری» به «کلاسهای آزاد اینترنت»، از یادگیری صرف به استفاده از فهرست کتابخانه مرکزی سانتا کروز به یادگیری کسب مهارتهای پایه اینترنت برای جستجوی فهرست کتابخانه، پایگاههای اطلاعاتی مرجع و اطلاعات سلامت بر روی اینترنت گسترش یافته است. تغییر دیگر عبارت است از اینکه کلاس در جامعه به صورت لازم الاجرا در آمده است. شرکت در کلاس نیز دستخوش تغییرات چشمگیری شده است و اکنون از یک یا دو دانشجوی اولیه به میانگین ده دانشجو در هر کلاس رسیده است. اما عموم مردم هنوز از این وضعیت راضی نیستند و خواهان برگزاری کلاسها بیش از دو صبح شنبه در ماه و افزایش زمان کلاسها به بیش از یک ساعت هستند. برای پاسخگویی به چنین نیازهایی، SCPL مکان دائمی­تر و انعطاف­پذیرتری را برای سایت آموزشی خود نیاز دارد، یعنی کلاس جلساتی در کتابخانه مرکزی که مجهز به لپ تاپهای جدیدی باشد.

1. ۳.      تشویق کارکنان برای تدریس به کارکنان

هم در PHL و هم در SCPL، کارکنان برای تدریس تخصصها و دانش کسب شده خود به همکاران یا سایر پرسنل بخش تشویق می­شوند.

در طی شش سال گذشته، تمام کارکنان PHL در آموزش کارکنان جدید شرکت داشته­اند. وقتی شخص جدیدی استخدام می­شود، یک برنامه دو تا سه ماهه از سوی کارکنان برای او ترتیب داده می­شود. برای استفاده از تجربه استثنایی و تخصص کارکنان قبلی، طوری برنامه­ریزی می­شود که هر عضو فعلی در میان کارکنان دست کم یک جلسه آموزشی در حوزه تخصص خود (به طور مثال گردش کتاب، پژوهشها و رساله­ها، سریال، تحویل اسناد و غیره) ارائه نماید. حتی در صورتی که عضو جدیدی از کارکنان تجربه­ای در یک زمینه خاص داشته باشد، هنوز می­تواند از همکاران فعلی خود آموزش ببیند. این کار تضمین می­کند که همه پایه اطلاعاتی مشابهی در اختیار دارند. قبلاً وقتی عضو جدیدی به کارکنان اضافه میشد، فقط در زمینه­ای که اطلاعات و دانش او در آن زمینه کم بود آموزش می­دید. این امر بعدها مسایلی را به وجود می­آورد، چون فرض بر این بود که این افراد دانش کافی از تجربه کاری قبلی کسب کرده­اند که البته گاهی با موقعیت مورد نیاز در اینجا سازگار نبود.

آموزش پذیرش مراجعین تجربه مشترکی است که تمام کارکنان بخش مراجعین از آن برخوردارند. کتابداران مسئولیت به اشتراک گذاشتن دانش خود در زمینه مجموعه مرجع را بر عهده دارند و به بخشهای خاصی از مجموعه مرجع (به طور مثال آمار، کتابچه/ کتاب درسی، سم­شناسی، دائره المعارف/ فرهنگ لغات، راهنماها، دایرکتوریها و قوانین) اختصاص داده می­شوند تا کارکنان جدید این بخش را پوشش دهند. وقتی عضو تازه استخدام شده­ای وظایف را در پشت میز مراجعین انجام می­دهد، توسط کارکنان باتجربه این بخش راهنمایی شده و بر کار او نظارت می­شود. در ابتدا، کارکنان جدید جدای از کارکنانی که پشت میز مراجعین قرار گرفته­اند می­نشینند تا به انواع پرسش و پاسخهایی که رد و بدل می­شود گوش کنند و فلسفه خدمات عمومی را در عمل مشاهده کنند. پس از مدتی که به این منوال سپری شد، اعضاء جدید در کنار کارکنان فعلی و همراه با آنها شروع به پاسخگویی به سؤالات مراجعین می­کنند. وقتی کارکنان جدید حس کنند به راحتی قادر به انجام کار هستند، در کنار کارکنان فعلی به عنوان نیروی پشتیبان به کار گرفته می­شوند. این روش به کارکنان جدید بخش مراجعین اجازه می­دهد تا از مجموعه مرجع چیزهایی آموخته و سؤالات بسیار تخصصی این بخش را به صورت تدریجی تجربه کنند. همچنین این کار این ضمانت را به وجود را به وجود می­آورد که تمام کارکنان جدید این بخش آموزش پایه یکسانی را دریافت کرده­اند. برای حفظ مهارتهای بخش مراجعین در سطح بالا، کارکنان این بخش دو بار در ماه جلسه برگزار می­کنند. یکی از نشستها به منظور مرور مسایل جاری بخش مرجع و دیگری برای توسعه مهارتهای کارکنان مرجع صورت می­گیرد. جلسات سری دوم ممکن است آموزش منبعی جدید، نشان دادن ویژگیهای تازه منابع قدیمی، تشریح چگونگی استفاده از یک منبع و غیره باشد. آموزش دانشگاهی کارکنان جدید کمک می­کند تا تصویر کاملتری از نقش هر شخص در PHL به دست آورده و در نتیجه همه بتوانند با یکدیگر برای ارائه سطح بالاتری از خدمات به کاربران همکاری کنند.

 در SCPL

همچون بسیاری از کتابخانه­هایی که در آنها افراد فعال در قسمت فهرست کتابخانه وظایف بخش مراجعین را بر عهده دارند، SCPL به کارکنان خدمات فنی برای بر عهده گرفتن شیفت­های چهار ساعته در هر هفته نیاز دارد، که هر کدام در بخش مراجعین کتابخانه مرکزی، مراجعین تلفنی یا در پشت میز گردش کتاب، بسته به عنوان شغلی خود مشغول به کار شوند. به دلیل این قرار گرفتن در چنین موقعیت ویژه­ای در خدمات­رسانی عمومی، کارکنان خدمات فنی بینش قابل ملاحظه­ای نسبت به نیازهای عموم و نیز نقاط قوت و ضعف فهرست کتابخانه دارند.

یک جلسه آموزشی جامع هشت ساعته از سوی SCPL برای کارکنان جدید و کلاسهای پیوسته­ای را به طور کلی برای کارکنان برگزار می­شود. تدریس این کلاسها معمولاً توسط سازمانهای حرفه­ای محلی یا ملی مانند MOBAC (سیستم مشترک کتابخانه­ای ناحیه مونتری بی)، OCLC یا اینفوپیپل صورت می­گیرد. این جلسات در زمینه موضوعات خاص بسیار به نفع حرفه­ای­ها است، اما نه آنقدر که پشتیبانی برای کارکنان کتابخانه در درک دقیق نحوه کار فهرست کتابخانه و آنچه می­تواند برایشان انجام دهد باشد. این امر به ویژه در مورد توانایی آنها در قرائت درست سوابق کتابشناسی مصداق پیدا می­کند، که آنها را قادر می­سازد وقتی در مقابل خطوطی از شعبه­های مختلف قرار می­گیرند، به نحو احسن به کاربران کتابخانه خدمات ارائه کنند. دادی اندرسون، رئیس سابق بخش فهرست­بندی، پس از نزدیک به سه سال مشاهده این فرآیند، داوطلب شد تا به تدریس کلاسی از MARC (فهرست­نویسی قابل خواندن ماشینی)، به عنوان برنامه آموزشی مستمری برای کاربران داخلی، بپردازد. او به گونه­ای برنامه­ریزی کرد که چند شعبه در محلی برای برگزار کلاس گرد هم جمع شوند یا برای کلاسهای داخلی به شعبه­های دیگر بروند. وی معمولاً تدریس خود را با طرح مروری بر زمینه­های اصلی در یک رکورد کتابشناسی، مانند راهنماها (عناصر زمینه ثابت)، 0XX و 1XX-8XX آغاز می­کند.

کارکنان معمولاً تنها از نحوه جستجوی یک آیتم با استفاده از شماره اعلام، ISBN، عنوان یا نویسنده اطلاع دارند. اما از طریق این کلاسهای داخلی، سایر نقاط دسترسی، مانند شماره ناشر (۰۲۸)، LCCN (010)، عنوان مجموعه­ها (4XX) یا موضوعات (6XX) نیز آموزش داده می­شوند. علاوه بر این، نحوه استفاده از چنین عناصر ساده­ای به عنوان شاخصهایی در 2XX را نیز یاد می­گیرند، که به صورت گسترده­ای در حل مشکلات غیر قابل اغماض در کارهای روزانه به آنها کمک می­کند. از کارکنان بخش دریافت خواسته می­شود تا رکوردهای کوتاهی در حدی که معمولاً ضروری است ایجاد کنند. با اینحال، هرگز به این افراد گفته نمی­شود و یا آموزش داده نمی­شود که وقتی مقاله­ای به صورت بجا در مقابل عنوانی وجود دارد، کاراکترها را پر نکنند. در نتیجه، نه مردم و نه کارکنان قادر به بازیابی عناوینی که قبل از مقالات قرار دارد نیستند، حتی در صورتی که این مقالات قبلاً تهیه شده و در واقع در سیستم وجود داشته باشد، بنابراین فهرست طویلی از مشکلات پدید می­آید.

سوای این فهرست مشکلات، SCPL فهرست درخواست هفتگی را تهیه می­کند که ریز درخواستهای مراجعین برای آن کار خاص در آن تشریح شده است. تنها افراد کمی قادر به درک این مکانیزم هستند و هنگامی که از مراجعین درباره وضعیت درخواستهای­شان پرسیده می­شود، اغلب افراد حس می­کنند قادر به بیان شفاف نیازها و مشکلات خود نیستند. خانم اندرسون برای اشاره به این مسایل، کلاس MARC پیشرفته­ای را برگزار کرد و به کارکنان نحوه اداره امور در سیستم و پشت صحنه آن را نشان داد. کارکنان کتابخانه که به این کلاسها رفته­اند به ابزارها و دانش جدیدی مجهز شده­اند. از سوی دیگر عموم مردم به جای اینکه نگران باشند درخواستهای­شان به جای نرسیده از روشن شدن درخواستهای خود اطمینان حاصل می­کنند. کلاسهای MARC با تدریس خانم اندرسون از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۵ که وی SCPL را به قصد مدیریت کتابداری در سیستم کتابداری دیگری ترک کرد، ادامه داشت. هر چند این کلاسها را شخص دیگری پی نگرفت، اما دانشجویان او درسهای وی را به افراد پس از خود منتقل می­کنند.

1. ۴.      آموزش بلادرنگ کتابهای الکترونیک و صوتی

آقای دیوید اچ. راتمن در مقاله «ویران کردن برج بابل» به این نکته اشاره می­کند که در کنار حفاظت شدید در برابر سرقتهای ادبی و محدودیتهای موجود در ابزار مکانیکی امروزی، بابل الکترونیکی دلیل بزرگی برای فروش مؤثر کتابهای الکترونیکی است [۱۶]. او این واقعیت را مطرح می­کند که کتابهای الکترونیک فقط با یک مشکل ساده­ مواجه­اند که بسیار پیچیده­اند. این امر واقعیت دارد که فرمتهای بسیاری برای کتابهای الکترونیک وجود دارد، از این رو، یک استاندارد واقعی برای این کتابها راه حل بسیار مناسبی خواهد بود. در این میان، نویسندگان پس از بررسی تقاضای بلند بالا و متعادلی که از آمار گردش فزاینده SCPL منعکس شده بود، اکنون نسبت به آقای راتمن بدبینی کمتری به این کتابها دارند. این برج ممکن است به ضرر ناشران و خرده­فروشان آنلاین باشد که فروش آنها زیر ۴۸ میلیون دلار است، اما لزوماً به ضرر کتابداران و خوانندگان کتابهای الکترونیک نیست که عاشق راحتی در دسترسی ۲۴ ساعته به منابع و قدرت جستجوی کامل متن هستند. با حمایت سوزان الگین، دستیار مدیر، SCPL از سال ۲۰۰۱ شروع به تهیه کتابهای الکترونیک از طریق Califa، که کنسرسیومی بالغ بر ۲۵۰ عضو کتابدار در کالیفرنیا برای کتابهای الکترونیک و صوتی است نموده است. در حال حاضر، بیش از ۹ هزار کتاب الکترونیک و صوتی در SCPL از طریق NetLibrary، Proquest Safari و TumbleBook Library eBooks for eKids تهیه شده، که در آن به عناوین جدید ارائه شده از سوی Overdrive اشاره نشده است. جدول زیر نمونه گویایی از این مورد است.

جدول ۳: آمار استفاده از کتابهای الکترونیک برای SCPL [۱۷]

 یکی از جنبه­های مهمی که آقای راتمن نتوانسته در مقاله خود به آن اشاره کند، تنوع نقشهای جدید در کتابداری قرن ۲۱ است، مانند نقش معلم، نویسنده و رهبر. کنسرسیومی مانند کالیفا در سازماندهی و رهبری کتابداران کالیفرنیا اثرگذار بوده است. آنتونی کاستا، کتابدار و مدیر عملیات کالیفا، قصد دارد به کتابداران عضو در شناسایی اهداف مشترکشان کمک کند، تا نیازهای کاربران را برآورده نموده و با اشتراک کتابهای الکترونیک و صوتی بر دشواری­های معمول مربوط به بودجه محدود غلبه کنند. وی با صدایی رساتر و پر قدرت­تر بر مسایل عمده مذاکره با ناشران و فروشندگان کتابهای الکترونیک متمرکز شده است و با پشتیبانی فنی اساسی به مؤسسات عضو کمک می­کند. وقتی عضوی جزوه آموزشی خوبی را برای یک محصول الکترونیکی می­نویسد، او مطمئن است که سایر کتابداران نیز در این محصول شریک هستند، در نتیجه منافع به حداکثر می­رسد و از تلاشهای دوباره اجتناب می­گردد.

کتابداران SCPL همچون گیل میسون و هیدی جاگر-اسمیت، از سوی دیگر، نقش فعالی را در یادگیری جزئیات فنی ویژه کالیفا، ناشران و فروشندگان بر عهده داشته­اند. آنها با مجهز شدن به دانش عمیق محصولات خود، قادر به آموزش کاربران کتابهای الکترونیکی و صوتی از طریق تلفن یا ارائه توضیح درباره باز کردن حساب کاربری توسط شخص، نحوه دانلود کردن، و سایر موضوعات هستند. علاوه بر این، در فرآیند نوشتن و بازیابی مجموعه­هایی از جزوات آموزشی آسان نقش دارند که همراه هر محصول از وبسایت کتابخانه برای کاربران علاقمند ارسال می­گردد. در صورت برخورد با مسایل پیچیده­تر، این افراد می­توانند از طرف کاربر با فروشندگان تماس بگیرند یا از طریق راهنمای پاسخگویی کاربران را به تماس با فروشنده تشویق نمایند. چنین اقدامات پیشگیرانه و فعالانه­ای با هدف تضمین کسب رضایت کاربران کتابهای الکترونیک و صوتی انجام می­شود.

ج. کار پایان نیافته، و پیشرفت ادامه دارد

کتابداران ما همچون سایر همتایان خود در داخل و خارج از کشور، بر سر یک دو راهی قرار دارند، اما در مسیر درستی گام بر می­دارند. مشاغل در حال تغییر هستند، بنابراین نقشهای کتابداران و کتابخانه­ها نیز تغییر می­کنند. جاهای بسیاری هستند که نیاز زیادی به توجه کتابداران دارند. به طور مثال:

در PHL:

1. روشهای بهتر استفاده از شمارش خدمات کتابخانه (مثلاً استفاده از صفحات وب کتابخانه، استفاده از منابع الکترونیک، ارائه تعداد پرسش و پاسخها به صورت الکترونیکی)؛
2. راه آسانتری برای حفظ و نگهداری وبسایت و هدایت قابلیت استفاده از مطالعات برای تعیین آنچه کاربران می­خواهند؛
3. بسط و گسترش موضوعات ارائه شده در جلسه کوتاه آموزشی کتابخانه؛
4. شفافیت بیشتر در میان دانشجویان، کارکنان و هیأت علمی دانشکده سلامت عمومی؛ و
5. روشهای بهتر ارزیابی جلسات آموزشی کتابخانه.

در SCPL:

1. سازمان­دهی بهتر صفحه خانگی وبسایت، که اکنون اطلاعات بیش از حد در آن بارگذاری شده است. این وضعیت برای هر کاربری که پس از ساعتهای طولانی جستجو در اینترنت از یافتن مطالب مورد نظرش ناامید شده بیش از حد شلوغ و خسته کننده به نظر می­رسد.
2. شمارش آماری استفاده از وبسایت. SCPL به دلیل تولید بسیاری از گزارشهای آماری مفید، از جمله حساب کاربری استفاده از پایگاه اطلاعاتی آنلاین مشهور است، اما به نوعی گزارش­گیری استفاده از وبسایت وجود ندارد، هر چند که از نظر فنی تولید هر گونه پارامتر زمانی مفروضی امکان­پذیر است. کتابخانه و کارکنان فنی با دسترسی به این آمارها خوراک فکری بیشتری داشته و فضای بیشتری برای ارتقاء وضعیت خود دارند.
3. بررسی دقیقتری از فهرست موجود کتابخانه که باید آیتمهای فیزیکی در دسترس در کتابخانه و نیز سایر قالبها، مانند پایگاههای اطلاعاتی مشترک و منابع اینترنتی یکپارچه را فهرست­بندی کند. پایگاههای اطلاعاتی در دسترس، برای مثال، تنها بر روی وبسایت کتابخانه برای دسترسی کاربران متکی هستند و از طریق فهرست کتابخانه غیر قابل دسترس­اند. یکی از اساسی­ترین مؤلفه­های کتابهای الکترونیک برای داشتن چنین شمار استفاده بالایی در این واقعیت نهفته است که این کتابها در فهرست کتابخانه ثبت شده­اند و همچون بقیه عناوین قابل بازیابی هستند. در صورتی که بتوان این زمینه را توسط کارکنان فهرست­نویسی ارتقاء بخشید، استفاده از پایگاههای اطلاعاتی گران قیمت را می­توان به طور چشمگیری افزایش داده و متخصصان فهرست­نویسی، به صورت مؤثرتری به کار گرفته می­شوند.
4. تلاش SCPL در تدریس ستودنی است. با اینحال، باید کتابخانه­های بیشتری به مشارکت در امر تدریس تشویق شوند تا تیم فعلی تقویت شده و سنت گمشده­ای که خانم اندرسون بنا نهاد دوباره زنده شود.

در ملاحظات مربوط به مدلها و دلایل فوق، کتابخانه­ها و خدمات کتابخانه­ای هنوز کارهای خلاقانه­ بسیاری پیش رو دارند. نقشها و اشکال را می­توان تغییر داد یا جابجا کرد، اما زیرساخت­های اساسی دست کم تا مدتی ثابت باقی می­ماند. به نظر می­رسد کتابخانه­ها در قرن ۲۱ نمی­توانند به تنهایی خود را اداره کنند، چه برسد به اینکه بتوان آنها را به صورت خودکار اداره کرد.

یادداشتها:

[۱] آمارهای مرجع ۲۰۰۶-۲۰۰۵ و آمارهای ثبت شده ۲۰۰۷-۲۰۰۶ که از سوی بخش مراجعین مرکزی SCPL اظهار شده است.

[۲] T-Ref= مراجعه از طریق خدمات مراجعین تلفنی

[۳] t-Info= جستجوی اطلاعات از طریق خدمات مراجعین تلفنی

[۴] SCPL از ژوئن ۱۹۹۹ آغاز کرده و آمار مالیات را ثابت نگه داشته، اما آمار اینترنت را دوباره آغاز کرده که وقتی کامپیوترهای شبکه به اینترنت متصل شدند، از آوریل ۱۹۹۸ تا می ۱۹۹۹ آمارها منقطع شده است.

[۵] مک کورد، شانا. (۱۲ سپتامبر ۲۰۰۶). «ممکن نیست دو میلیون کنترل غلط باشد: کتابخانه­های کشور بسیار محبوب هستند»، سانتا کروز سنتینال.

[۶] کتابخانه شانگهای. (۲۱ آگوست ۲۰۰۶). «اخبار کتابخانه: گردهمایی بزرگ کتابداری و اطلاع­رسانی- سومین انجمن کتابخانه بین­المللی شانگهای در کتابخانه شانگهای». URL: http://www.library.sh.cn/new-eng/events/list.asp?id=1243. (از ۲۲ نوامبر ۲۰۰۶ در دسترس می­باشد).

[۷] Schimdt, Janine. (2006). “Promote library services in a Google world,” Management innovation & library services, the proceedings of the Third Shanghai International Library Forum.(pp. [172]-177). Shanghai: Shanghai Scientific and Technical Press.

[۸]Mithassel, Reinert. (via annk@deichman.no). (2006, September 25). reinerts innlegg.doc. Re: Contact & Other Info Please, E-mail to Hui-Lan Huang Titangos (titangosh@santacruzpl.org).

[۹]Celius, Olav. (via annk@deichman.no). (2006, September 25). New ways of presenting and distributing cultural heritage. Re: Contact & Other Info Please, E-mail to Hui-Lan Huang Titangostitangosh@santa cruzpl.org).

[۱۰]Kunish, Ann. (2004). “LåtLån: Circulating digital music files via the public library,” IFLA 2004, Buenos Aires, 4 Sept. 2004.

[۱۱] Chen, Xuyan. (2006). A Window Open to the Whole World–Shanghai Library’s Global Cooperative Promotion “Window of Shanghai.” URL: http://www.libnet.sh.cn/silf2006/table.htm. (Accessed 22 November 2006).

[۱۲]Schimdt, Janine. (2006). “Promote library services in a Google world,” Management innovation & library services, the proceedings of the Third Shanghai International Library Forum.(pp. [172]-177). Shanghai: Shanghai Scientific and Technical Press.

[۱۳]Goleman, Daniel; Boyatzis, Richard; & McKee, Annie. (2002). Primal leadership. (p. x). Boston, MA.: Harvard Business School Press.

[۱۴]Schwamberger, Jane. (schwambergerj@santacruzpl.org). (2002, January 7). Re: The old computer docents training committee, E-mail to Barbara Snider (sniderb@santacruzpl.org).

[۱۵]Lipoma, Deborah. “Class flyers”.

[۱۶] Rothman, David H. (۲۰۰۶, August 28). “Razing the tower of e-Babel: the reason e-books haven’t caught on is simple: they’re too complicated,” Publishers Weekly, ۶۲(۱).

هیو لان اچ. تیتانگوس (titangosh@santacruzpl.org) کتابدار II در کتابخانه­های عمومی سانتا کروز، ایالات متحده.

در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۰۶ به CLIEJ ارائه شد.

Copyright © ۲۰۰۶ Hui-Lan H. Titangos& Deborah Jan

تیتانگوس، هیو لان اچ و جان، دبورا. (۲۰۰۷). نوآوریهای کتابداری در قرن ۲۱: چشم­اندازی بین­المللی. کتابداری چینی: مجله بین­المللی الکترونیکی، ۲۳.

URL: http://www.iclc.us/cliej/cl23TitangosJan.htm