کتابخانه‌­ها و رسالت حفظ دموکراسی

این مطلب ترجمه‌ایست از مقاله ? BackTalk: Can Libraries Save Democracy که توسط Michael Baldwin نوشته شده است.

هیچ ملتی نمی­تواند هم جاهل باشد و هم آزاد. این گفته توماس جفرسون باید ذکر همیشگی کتابداران کتابخانه­های عمومی باشد. آزادی‌ای که ما به یمن دموکراسی از آن بهره‌مند هستیم، به علت ناآگاهی عمومی و بی­تفاوتی سیاسی مردم [آمریکا] در معرض خطر قرار گرفته ­است. چنانچه کتابداران کتابخانه­های عمومی در قبال این موضوع قبول مسئولیت کنند، می­توانند بخش بزرگی از راه حل باشند, در غیر این صورت، کتابخانه­ها در زمره اولین مؤسساتی خواهند بود که در صورت فروپاشی دموکراسی ویران خواهند شد.

آمریکایی­ها تازه فهمیده‌اند که گرفتار یک بحران سه­جانبه شده­اند: رکود اقتصادی، جنگ، حوادث غیرمترقبه ملی. دولت فدرال این سه بحران را بهانه کرد تا آزادی‌ها را محدود کند. اضمحلال دموکراسی و آزادی‌های ما در سال‌های اخیر ناشی از اهمال و بی‌اعتنایی خودمان است. ثروتمندان در پی زوال و تضعیف اکثریت قاطع در حکومت، دولت فدرال را برای نیل به منافع خاص گروهی خود خریده­اند.

مشکلات جاری ملی برای کتابداران فرصتی فراهم کرده ­است تا نقش و اهمیت کتابخانه­های عمومی در برقراری آزادی و دموکراسی را به همگان ثابت کنند. این مشکلات انگیزه­ای در درون ما ایجاد کرده ­است تا حرفه خود را دوباره بسازیم و در طی این فرایند آمریکا را نیز از نو بسازیم.

هیچ ملتی نمی­تواند هم جاهل باشد و هم آزاد. این گفته توماس جفرسون باید ذکر همیشگی کتابداران کتابخانه­های عمومی باشد. آزادی‌ای که ما به یمن دموکراسی از آن بهره‌مند هستیم، به علت ناآگاهی عمومی و بی­تفاوتی سیاسی مردم [آمریکا] در معرض خطر قرار گرفته ­است

اولویت دادن به مسئولیت‌های مدنی

ما کتابخانه را به عنوان مؤسسه آموزشی- اطلاعاتی، و به عنوان یکی از مراکز دموکراسی توده مردم که نقش تعیین­کننده­ای در وحدت اجتماعی و رفاه اقتصادی دارد، تحسین می­کنیم. هنوز کتابخانه­هایی وجود دارند که بر مبنای «فهرست اولویت‌های کتابداری» فعالیت می‌کنند و موقعیت اجتماعی‌شان به مؤسسه­ای مطالعاتی تفریحی تنزل پیدا کرده است که تنها موظف است از آموزش و پرورش حمایت کند. اکنون این گونه کتابخانه­ها در حاشیه قرار دارند. فعالیت بر مبنای اولویت‌های تعیین شده در «فهرست اولویت‌های کتابخانه‌ها»  برای کتابخانه هیچ‌گونه موفقیت و احترامی در پی نخواهد داشت. کتابخانه­های عمومی از نظر مالی خیلی کم مورد حمایت قرار می­گیرند و در صورت کاهش عایدات محلی از جمله اولین مؤسساتی هستند که درآمدشان کاهش پیدا می­کند. در دهه­های گذشته ما این روند را تجربه کرده­ایم ولی هنوز رسالت کتابخانه را به گونه­ای بازبینی نکرده­ایم تا منزلت آن از نظر اجتماعی ارزشمندتر و از لحاظ سیاسی قابل دفاع­تر باشد.

چه تغییری در رسالت کتابخانه ارزش اجتماعی آن را بالا می‌برد و به ما اطمینان می­دهد که کتابخانه از نظر تأمین بودجه به رسمیت شناخته خواهد شد؟ این ایده اولین بار در سال ۱۸۵۲ مطرح شد که اعضای هیات امنای کتابخانه عمومی بوستون از مسئولین شهر خواستند تا بودجه کتابخانه را از مالیات‌های دریافتی تأمین کنند. دلیل آنها چنین بود: گسترش راه‌های نشر اطلاعات عمومی بسیار ضروری است، تا بدین طریق، تا حد امکان بیشترین تعداد افراد به خواندن و فهمیدن مسائل جاری راجع به مهم‌ترین بنیان‌های جامعه ترغیب و تحریک شوند … و این نیز بسیار حائز اهمیت است که ما، به عنوان انسان، وادار به تصمیم‌گیری شویم و در تصمیم‌گیری‌ها شرکت کنیم، خواه جاهلانه، خواه عالمانه.

۵۰ سال پیش جستاری درباره کتابخانه عمومی پاسخ مشابهی داشت. کتابخانه عمومی باید به عنوان مؤسسه سیاسی ابتدایی مورد توجه قرار گیرد که اطلاعات مورد نیاز شهروندان را فراهم می‌کند تا آنها وظایف مدنی خود در قبال دموکراسی را به خوبی انجام دهند. امروزه این مأموریت از اهمیت بیشتری برخوردار شده است، زیرا نظام آموزش همگانی [ما] فارغ‌التحصیلان صرفاً درس‌خوانده‌ای بیرون می‌دهد که بعداً در اختیار نظام اقتصادی درنده‌خویی قرار می‌گیرند، و این نظام آنها را از همکاری با نهادهای سیاسی ما برحذر می‌دارد.

کتابداران هیچگاه به لزوم بهره‌برداری از ساختار عالی و فطری کتابخانه به عنوان مدافع دموکراسی توجه نکرده­اند. و امروز اذعان می­کنیم که ما بخشی از مساله انحطاط دموکراسی هستیم و این امر خطر قریب­الوقوع سقوط به ورطه استبداد را در پی خواهد داشت.

اگر هدف اولیه کتابخانه­ها در ۵۰ سال گذشته پرورش شهروندان آگاه بوده است، پس امروز آمریکا باید کشوری متفاوت باشد. مردم باید درباره موضوعات سیاسی آگاهی بیشتری داشته باشند. عمل­گرایی توده مردم باید مکمل فعالیت‌های اجتماعی آنها باشد. حق رأی باید به عنوان موهبت ارزشمندی شناخته شود که شهروندان آگاه آن را مورد استفاده قرار می‌دهند. سیاستمداران در جهت تأمین منافع همگانی تلاش می­کنند، زیرا شهروندان اعمال نفوذ سیاسی سیاستمدران در جهت تأمین منافع شخصی‌شان را تحمل نمی­کنند.

اقدام کنید

شاید هنوز خیلی دیر نشده باشد. اقداماتی که کتابداران کتابخانه­های عمومی برای حفظ دموکراسی باید انجام دهند، چنین است:

  • احکام و گزارشات مربوط به رسالت کتابخانه را دوباره مورد بررسی قرار دهید، آنچه را که مربوط به حفظ دموکراسی به وسیله فراهم کردن اطلاعات مدنی است، در اولویت قرار دهید. به خاطر داشته باشید که تاکنون هیچ مؤسسه مهم دیگری این مسئولیت را بر عهده نداشته است.
  • از ارائه منفعلانه اطلاعات و این فلسفه که «به مراجعه­کننده هرگونه اطلاعاتی را که لازم دارد، ارائه دهید» صرف‌نظر کنید. آمریکایی­ها در میان انبوهی از رسانه­های بیهوده غرق شده­اند و این سرگرمی­های بیهوده آنها را به سمت بی­تفاوتی سیاسی منحرف کرده ­است .
  • به کتابداران به عنوان متخصصین اطلاعات مدنی آموزش دهید تا به رشد و گسترش برنامه­های نقادانه بپردازند، عملاً موضوعات اطلاعات محور را منتشر کنند و فعالیت سیاسی مسئولانه در غالب یک رفتار غیرمتعصبانه را تشویق کنند.
  • علاقه همگانی را نسبت به موضوعات سیاسی و اجتماعی برانگیزید و کتابخانه­تان را به عنوان یک مرکز عملیاتی- اطلاعاتی مدنی به بازار عرضه کنید.
  • با سازمان‌های ملی، محلی که دموکراسی را ارتفا داده است و رهبر اخلاقی و مسئولیت مدنی دارند، همکاری کنید.

پس از قانون اساسی، کتابخانه­‌های عمومی مهمترین ابداع جامعه دموکراتیک آمریکا است

ما در نقطه عطف زمان قرار داریم و نباید وجود دموکراسی آمریکایی را امری بدیهی بپنداریم، چرا که این دموکراسی ممکن است از بین برود، همان طور که در یونان و جمهوری روم از بین رفت.

پس از قانون اساسی، کتابخانه­‌های عمومی مهمترین ابداع جامعه دموکراتیک آمریکا است. این کتابخانه­ها با نفوذ اجتماعی خود می­توانند شرایطی را فراهم کنند تا ایالات متحده به سرنوشت دموکراتیک خود بازگردد. چنانچه اجازه دهیم دموکراسی از بین برود تاریخ ما را سرزنش خواهد کرد و مقصر خواهد دانست. من تام پاین نیستم اما برای لحظاتی ردا و کسوت او را به امانت گرفته­ام. و اینک زمان آن فرا رسیده است که همه کتابداران خوب به کمک کشورشان بشتابند!

منبع:

http://www.libraryjournal.com/article/CA250022.html


[۱] . BackTalk: Can Libraries Save Democracy ?

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *