سخنرانی رییس انجمن کتابداری آمریکا در ایران

گیور رییس انجمن کتابداری آمریکا در سال ۱۹۵۲ بود ،یکی از شاگردانش ، لیلی امیرارجمند در چندین کتابخانه در ایران فعالیت میکند و یکی از بنیان گذاران مرکز خدمات فنی کتابداری میشود.در زمستان ۱۳۴۹ شاگرد ،استاد را دعوت میکند و انجمن نیز برنامه سخنرانی برای وی میگذارد.سخنان خانم گیور نکات قابل ملاحظه ای دارد یکی دو دسته گی در انجمن کتابداری آمریکا که گروهی انجمن را سیاسی میخواستند و گروهی دیگر غیر سیاسی و دیگر اینکه انجمن کتابداری آمریکا در چهل سال پیش به جایگاه و ارتقاء وضعیت کتابداران فکر میکرده است…

جلسه با تشکر اقای سینائی رئیس انجمن کتابداران ایران از حضار و خانم گیور افتتاح شد. آقای سینائی اظهار داشتند که خانم گیور کتابدار و استاد و رئیس انجمن کتابداری آمریکا در سال ۳/۱۹۵۲ جهت تدریس یک دوره شش ماهه کتابداری به ایران آمده بودند. ایشان اکنون استاد دانشکده روتگرز Rutgers هستند و به دعوت یکی از شاگردان قدیمشان خانم لیلی امیرارجمند مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به ایران آمده‌اند تا در جشنواره فیلم‌های کودکان شرکت کنند. انجمن کتابداران ایران به خاطر اینکه ایشان قسمتی از وقتشان را در اختیار کتابداران ایران گذارده‌اند سپاسگزار است.
متن زیر خلاصه‌ای از سخنرانی ایشان است:
خوشحالم که دوباره به ایران آمده‌ام و اشخاصی را که از دانشسرایعالی می‌شناختم دوباره ملاقات می‌کنم؛ و نیز دیدن پیشرفت کتابخانه‌های ایران مرا بسیار خوشحال کرده است. وقتی که وضع فعلی را ب اسال ۱۹۵۲ مقایسه می‌کنم می‌بینم که ایران در این زمینه چه پیشرفت‌های شایانی کرده است. علاوه بر کلاس‌های چهارماه و نمیه ۱۹۵۲› به طوری که شنیدم کلاس‌های سه ماهه دیگری نیز بعداً دائر شد و سپس شما عده‌ای از کتابدارانتان را برای تحصیل علم کتابداری به خارج فرستادید. از میان آنها خانم امیرارجمند و خانم میرتقوی از رتگرز فارغ‌التحصیل شدند….
امشب قرار است درباره انجمن کتابداران آمریکا با شما صحبت کنم. آنهایی که انجمن کتابداران آمریکا را دیده‌اند می‌دانند که این انجمن قدیم‌ترین انجمن کتابداری است و صدمین سالگرد خود را جشن می‌گیرد. این انجمن با ۴۰۰۰۰ عضو بزرگترین انجمن نیز می‌باشد. اخیراً با بالا بردن حق عضویت اعضای انجمن به ۲۵۰۰۰ تن تقلیل یافت.
مرکز جغرافیائی ما در شیکاگو است. درباره تغییر محل مرکز صحبت‌ها و تبادل‌نظرهای بسیاری شده است. عقیده بعضی‌ها این است که مرکز را در پایتخت سیاسی کشور برپا کنیم. لکن وقتی برای محل شعبه مرکزی رأی می‌گرفتیم شیکاگو را بیشتر آورد. هر چند وجود شعبه مرکزی در شیکاگو برای ما خرج بیشتری تولید می‌کند. غیر از مرکز، ما سه شعبه در واشنگتن و یک شعبه در کونکتیکت Connecticut در دانشکده تحیقات داریم که کتابچه‌های راهنمای تحقیقات چاپ می‌کند. اعضای انجمن اکثر وقتشان را در کنفرانس‌ها می‌گذرانند و یک دهم اعضا نیز در ۱۴ منطقه مختلف در کمیته کار می‌کنند. در هدف‌های انجمن کتابداران ایران و آمریکا شباهت‌هایی وجود دارد و از آن جمله است:
۱- توسعه در خدمات کتابخانه برای اشخاصی که به کتابخانه‌ احتیاج دارند.
۲- بالا بردن «شخصیت» و موقعیت کتابداران متخصص یعنی اشخاصی که کتابخانه را توسعه می‌دهند.
کتابدار در هر کشور از ابتدا باید هدف خود را معین کند وتصمیم بگیرد که آیا می‌خواهد هم خود را مصرف بهتر کردن کتابخانه‌ها کند یا کوشش خود را در راه شناساندن و بالا بردن حرفه کتابداری به کار اندازد. به نظر من اگر اولی انتخاب شود دومی خودبه‌خود تأمین خواهد شد.
امروزه متأسفانه دو قطب مخالف در انجمن کتابداران آمریکا موجود است: آنها که معتقدند انجمن باید خط‌مشی سیاسی خود را معین کند و آنها که می‌گویند انجمن باید به سیاست کاری نداشته باشد. البته اعضای آن مختارند خارج از چارچوب انجمن به سیاست دلخواه خود بگرایند. اکثر جوانان طرفدار شق اولند و مثلاً بر این عقیده‌اند که انجمن باید رسماً مخالفت خود را بر علیه جنگ ویتنام اظهار دارد. گرچه بسیاری از ما به عنوان یک فرد واقعاً مخالف جنگ ویتنامیم لکن من شخصاً معتقدم که انجمن را باید از سیاست دور نگهداشت.
در ایران کتابدار و کتابداری آن طور که باید شناخته نشده و به همین دلیل هم کتابداران احترامی را که شایسته آنند نمی‌توانند داشته باشند. به نظر من این خود کتابدار است که باید خودش را به جامعه شناساند. یک ایرانی همانطوری که از نظر ایرانی بودن احساس غرور می‌کند باید همان غرور را به خاطر کتابدار بودن داشته باشد. کتابدار یک مددکار اجتماعی است و باید این را هم به نوبه خود به جامعه بقبولاند و مقام شایسته خود را احراز کند».

وقتی سؤال‌ها مطرح شد، خانم نوشین انصاری (محقق) سؤال کردند که آیا انجمن کتابداران آمریکا چه اقداماتی در جهت برطرف کردن مشکلات فنی کتابداری شرق به عمل آورده است. خانم گیور پاسخ دادند: یکی دو برنامه از جمله برنامه‌های فولبرایت اقداماتی چند در این مورد کرده است. برای مثال انجمن ما مدرسه کتابداری آنکارا را به کمک عده‌ای تأسیس کرده است و ما به این موضوع افتخار می‌کنیم، لکن این مسائل تا حد زیادی به وضع مالی ما بستگی دارد. وقتی که چنین مواردی پیش می‌آید معمولاً پیشنهادهای مختلف داده می‌شود. این پیشنهادها مطالعه می‌شود و یک کمیته مسئول با درنظر گرفتن نکات اساسی آن و اهمیتش از نظر انجمن کتابداران رأی نهایی صادر می‌کند. با وجود این به نظر من انجمن ما در این مورد وقت چندانی صرف نکرده است. اگر کارهایی کرده‌ایم صرفاً به خاطر این بوده که ایالات متحده آمریکا می‌توانسته است مقداری پول خرج کند، لکن غالباً به علت مشکلات مادی ما نتوانسته‌ایم کمک شایانی در این زمینه بنمائیم. ایفلا (IFLA) هم یک انجمن صددرصد بین‌المللی نیست و به همین دلیل در این مورد توفیق چندانی حاصل نکرده است. چنانکه مثلاً سال گذشته در آن فقط یک نماینده از اسرائیل، ژاپن، هندوستان و استرالیا شرکت داشت و بسیاری از کشورها در آن نماینده‌ای نداشتند. به نظر من باید ممالک دیگر هم در این قبیل کنفرانس‌ها نماینده بفرستند.
خانم نوشین انصاری (محقق) گفتند: کتابداران فارغ‌التحصیل امروزی معمولاً اطلاعات وسیعی ندارند و فقط تکنسین‌های فوق‌لیسانس هستند. اطلاعات وسیع را نمی‌توان از فرهنگ مملکتی داخل فرهنگ دیگری کرد. این اطلاعات باید در خود مملکت پایه‌گذاری شود و در همانجا توسعه یابد. آیا راهی به نظرتان می‌رسد که بتوان این مشکل را به نوعی حل کرد؟
خانم گیور گفتند: نه این معمولاً بستگی به این دارد که مردم به چه رضایت دارند. اگر اجتماع کتابدار حرفه‌ای را فقط برای توسعه کتابخانه‌ها بخواهد طبیعتاً کتابدار دانشمند به‌وجود نمی‌آید. به هر حال برای به وجود آوردن چنین افرادی باید از متخصصان موضوعی استفاده کرد و آنها را به رشته کتابداری کشاند. تشکیل دوره دکترای و شرکت دادن متخصصان موضوعی در آن، خودراهی است بسیار امیدبخش که اکثر کشورها برای نیل به این منظور برگزیده‌اند.
آقای بیانفر پرسیدند: آیا کمک کتابدار غیرمتخصص چه نقشی می‌تواند در کتابخانه داشته باشد؟ خانم گیور گفتند: اصولاً در مقابل یک کتابدار حرفه‌ای دو کتابدار غیرمتخصص موردنیاز است. کتابداران غیرمتخصص باید توسط کتابدار متخصص جهت انجام دادن کارهای مقدماتی کتابخانه به عنوان تکنسین تربیت شوند.
در خاتمه آقای سینائی از خانم گیور تشکر کردند و گفتند انجمن کتابداران ایران امیدوار است بتواند در سال‌های آینده افراد بیشتری را به انجمن‌های سالانه تخصصی و بین‌‌المللی بفرستد.

About خبرنامه انجمن زمستان 1349

View all posts by خبرنامه انجمن زمستان 1349 →

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *