هارولد بورکو: از تولد تا مرگ

هارولد بورکو[۱]، استاد بازنشسته مطالعات اطلاعات در ۷ آوریل ۲۰۱۲ در سن ۹۰ سالگی درگذشت. او در ۱۹۶۸ به هیئت علمی دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس[۲] (یو. سی. اِل. اِی) پیوست. او مسبب راه اندازی رشته علم اطلاعات در دانشکده خدمات کتابداری یو سی ال ای بود. از جمله درس هایی که بورکو طراحی و تدریس نمود «اصول طراحی و تحلیل سیستم های اطلاعاتی»، «سیستم های بازیابی اطلاعات» و «پردازش اطلاعات در کتابخانه» بود.

بورکو نویسنده دو اثر بنیادی در علم اطلاعات بود: «مفاهیم و روش های چکیده نویسی» (با همکاری چارلز .ال بارنیه[۳]، نیویورک: انتشارات دانشگاهی نیویورک، ۱۹۷۵) و «مفاهیم و روش های نمایه سازی» (نیویورک: انتشارات دانشگاهی نیویورک، ۱۹۷۵).

در طول مراحل توسعه علم اطلاعات، او تحقیقات خود را روی گروهی از موضوعات شامل ذخیره و بازیابی، سیستم های رده بندی، تحلیل سیستم ها و شبکه های اطلاعاتی ارائه نمود. مؤسسات و کنفرانس هایی در سراسر ایالات متحده، بریتانیا، اروپا، آسیا و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی از یافته ها و تخصص های او بهره بردند.

هارولد بورکو در شهر نیویورک و در تاریخ ۴ فوریه ۱۹۲۲ متولد شد. او درجه لیسانس را در رشته روانشناسی از دانشگاه یو. سی. اِل. اِی در ۱۹۴۸ کسب نمود و به این راه ادامه داد تا مدرک کارشناسی ارشد را در رشته روانسنجی در ۱۹۴۹ و دکترا را در رشته روانشناسی در ۱۹۵۲ از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی اخذ نماید. بورکو پیش از اینکه به تدریس در دانشگاه بپردازد، به عنوان سروان و روانشناس در بهداری ارتش ایالات متحده از ۱۹۵۲ تا ۱۹۵۶ خدمت نمود. علاوه بر این، در نیمه دهه ۱۹۵۰ به عنوان دانشمند علوم اجتماعی در کمپانی رَند[۴] مشغول به کار شد.

وقتی در ۱۹۶۸ موسسه سندپردازی آمریکا[۵] نامش را به انجمن علم اطلاعات آمریکا[۶] تغییر داد، بورکو مقاله ای با عنوان «علم اطلاعات چیست؟» نوشت وتلاش نمود تا رشته جدید و در حال توسعه علم اطلاعات را تعریف نماید. به قول گریگوری لیزر[۷]، استاد کرسی گروه آموزشی مطالعات اطلاعات در دانشگاه یو. سی. اِل. اِی، مقاله بورکو «بنیادی بود و هنوز هم به صورت گسترده ای خوانده می شود».

به باور بورکو «علم اطلاعات رشته ای است که به منظور دسترسی پذیری و کاربردپذیری اطلاعات، خواص و رفتار، نیروهای کنترل کننده جریان و ابزارهای پردازش آن را مورد بررسی قرار می دهد». «علم اطلاعات با آن بخشی از دانش سر و کار دارد که به منشأ، گردآوری، سازماندهی، ذخیره، بازیابی، تفسیر، انتقال، تغییر شکل و استفاده از اطلاعات مربوط می شود.

رابرت هایس[۸] استاد بازنشسته مطالعات اطلاعات از زمانی که این دو در شرکت های رقیب کامپیوتری کار می کردند، دوست و همکار بورکو بوده است. هایس شرکت سیستم های اطلاعاتی پیشرفته[۹] را تأسیس کرد و بورکو به عنوان دانشمند علوم اجتماعی در کمپانی توسعه سیستم[۱۰] که اولین شرکت نرم افزار جهان محسوب می شود، کار می کرد. هایس پس از فروش شرکت خود به هاگز داینامیک[۱۱] به هیئت علمی دانشکده خدمات کتابداری پیوست و بورکو برای تدریس در دانشگاه یو. سی. اِل. اِی به او ملحق شد.

هایس می گوید « ما درک مشترکی از رابطه مهم کتابداری و کامپیوترها داشتیم و من فکر می کنم که او دقیقاً همین کار را کرد». «و هر دوی ما در دانشکده به دانشمند اطلاعات تبدیل شدیم».

بورکو پیش از پیوستن رسمی به هیئت علمی دانشگاه یو. سی. اِل. اِی، به مدت دو سال به عنوان مدرس نیمه وقت خدمت کرد. همچنین او درس روانشناسی عمومی را در دوره کارشناسی و درس کاربردهای کامپیوتر در تحقیقات روانشناسی را در دوره کارشناسی ارشد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی[۱۲] از ۱۹۵۷ تا ۱۹۶۶ تدریس نمود.

بورکو در ۱۹۶۶ به عنوان رئیس مؤسسه سندپردازی آمریکا / انجمن علم اطلاعات آمریکا، خدمت کرد. همچنین او در هیئت مدیره فدراسیون انجمن های پردازش اطلاعات آمریکا[۱۳]، انجمن نمایه سازان آمریکا[۱۴] و کمیته ملی ایالات متحده در فدراسیون بین المللی سند پردازی[۱۵] و آکادمی ملی علوم فعالیت نمود. علاوه بر این، او عضو انجمن کتابداری کالیفرنیا[۱۶]، انجمن پژوهش آمریکا[۱۷]، فی بتا کاپا[۱۸]، پی گاما مو[۱۹] و سیگما سای[۲۰] نیز بوده است.

در ۱۹۸۸ پروفسور بورکو مفتخر به دریافت جایزه بهترین مدرس علم اطلاعات[۲۱] از انجمن علم اطلاعات (انجمن کنونی علم و فناوری اطلاعات آمریکا[۲۲]) و مؤسسه اطلاعات علمی[۲۳] شد. همچنین، او جایزه شایستگی[۲۴] را در ۱۹۹۴ از انجمن علم و فناوری اطلاعات کسب نمود.