گردهمائی کتابداران کتابخانه های عمومی استان اصفهان برای بهسازیفضای کتابخانه‌های عمومی خمینی شهر، ۶ اسفند ۱۳۹۳
گردهمایی کتابخانه دلپذیر من حاصل تلاش دو ماهه گروه بیست و سه نفره کتابداران شهرستان خمینی شهر بود.
هدف آنها از گردهم آمدن، بحث در باره کارهائی بود که می توان کرد تا فضای کتابخانه‌های عمومی، مردم را بیشتر جذب کنند و در خود نگهدارند. مسوولان شهرستان -فرماندار، شهردار، اعضای شورای شهر- با شنیدن توضیحات کتابداران برگزار کننده، حمایت ارزشمندشان را از برگزاری گردهمایی دریغ نکردند.
سخن را مبتکر گردهمائی و سرپرست اداره کتابخانه‌های شهرستان، سیروس امیدی فر، با خیرمقدم و سپاس شروع کرد و گفت امیدوار است “با برگزاری و استمرار چنین گردهمایی‌ها و جلساتی گام‌های موثر و مستحکمی برای بهبود فضا و دلپذیر ساختن کتابخانه‌های عمومی برداریم”. پس از او آقای احمد رضوانی فرماندار و رئیس انجمن کتابخانه‌های عمومی شهرستان سخنرانی اش را با خوشامد‌گوئی به میهمانانی آغاز کرد که بیشترشان کتابداران و رئیسان اداره‌های کتابخانه‌های عمومیِ شهرستان‌های استانِ اصفهان بودند. او از “پتانسیل‌های بالای خمینی شهر” برای رشد و ارتقای فضای کتابخانه‌های عمومی، و ارتقای فرهنگ آن سخن گفت.
برگزار کنندگان گردهمائی همه کتابداران تحصیلکرده کتابخانه‌های عمومی شهرستان بودند
سپس آقای بهروز صادقی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان اصفهان سخنرانی کرد و گفت “کتابدار محوری و کتابخانه محوری باید شعار اصلی ما باشد”. وی چینش مناسب قفسه ها، مرتب سازی کتاب‌ها و مجلات، حذف منابع مازاد و وجینی، حذف انبار در کتابخانه ها، طراحی شناسه‌های یکدست و زیبا برای قفسه‌ها را اقدام های اولیه و بدون هزینه برای شاداب سازی کتابخانه‌ها دانست. وی افزود اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان فعلا بودجه برای شاداب سازی کتابخانه‌ها ندارد و برای تغییر وضعیت به توان و ذوق و خلاقیت کتابداران امید دارد.
آیت الله عباس رحیمی، امام جمعه خمینی شهر، با اهدای کتاب خود به نام گلستان زیبایی‌ها به میهمانان، حمایت خود را از گردهمایی نشان داد. وی در سخنان خود به اهمیت توجه به زیبایی اشاره کرد و گفت خانم‌های کتابدار می توانند با استفاده از سلیقه و استعدادشان محیط کتابخانه‌ها را زیبا و دلپذیر کنند. ایشان همچنین اشاره کردند که “اگر مراجعه کننده با برخوردِ مناسبِ کتابدار روبه رو شود و محیط دلپذیر کتابخانه را ببیند، مشتری همیشگی آن خواهد شد”.
ساعت ده و نیم، بعد از یک استراحت کوتاه، فاطمه زارع، کارشناس ارشد کتابداری و کتابدار کتابخانه عمومی علم الهدی در شهرستان لنجان با عنوان “شاداب سازی کتابخانه‌های عمومی: چرا؟”سخن گفت. او گفت کتابخانه‌ها به خاطر نقش اجتماعی شان در پرورش افکار مردم و کمک به شکوفائی استعدادهای آنها، لازم است شاداب باشند. وی افزود اگر بخواهیم کتابخانه هایمان شاداب باشد باید فضای آنها را تا حد امکان به فضای بی تکلف خانه نزدیک کنیم. در غیر این حضور در آنها نادلپذیر خواهد بود. او گفت ابتکارات اساسی مدیریتی در نهاد، دادن استقلال عمل هر چه بیشتر به کارکنان هر کتابخانه است، چیزی که از دیرباز در کتابخانه‌های نهاد یافت نمی شود. او الزام کتابخانه‌ها را بر در و دیوار چسباندن دائمی پوسترهای پرشماری را مثال آورد که از تهران به کتابخانه‌ها می رسد و تصاویری از آنها به نمایش گذاشت.
دکتر ابراهیم افشار در سخنان خود گفت معماری درست و اصولی پایه شاداب سازی است. او سه پیشنیاز در معماری را برای شاداب بودن فضای کتابخانه‌ها برشمرد: ۱) یکپارچگی فضا، ۲) سادگی طرح، و ۳) سهولت دسترسی به ساختمان. او گفت با رعایت این سه، بهسازی و شاداب سازی فضاها با هزینه اندک میسر است.
تصاویر واقعی از زوایای مختلف کتابخانه‌های عمومی استان اصفهان که وی به نمایش گذاشت گاه تکان دهنده بود . وی نمونه‌های خوب در استان را هم نمایش داد ولی تعداد آنها کم بود. در بخش دیگر او تصاویر درخشانی از کتابخانه‌های عمومی استان زنجان و برخی کشورها را به حضار نشان داد.
به خاطر تفکیک فضا به سه سالن مجزا مجبور شده اند میز امانت را بیرون از کتابخانه بگذارند!
(کتابخانه عمومی دستگرد در حومه شمالی اصفهان متعلق به نهاد کتابخانه های عمومی کشور)
به این می شود گفت فضای دلپذیر؟!
(“سالن مطالعه” در حومه اصفهان متعلق به شهرداری)
بعد از ظهر نوبت پرسش و پاسخ رسید. سوال‌ها درباره محدودیت‌ها و مشکلات فعلی کتابخانه‌های عمومی بود. ویدئوی این بخش و سایر سخنرانی ها به زودی به فرمانداری های سراسر کشور ارسال خواهد شد.
در آخر، نوبت به نقد کتاب شاداب سازی محیط کتابخانه‌های عمومی (۱۳۹۲) تالیف مشترک ابراهیم افشار و نگار فاضلی رسید. نقد این کتاب را سمیه تقی‌یار، کارشناس ارشد و کتابدار کتابخانه‌عمومی علی بن ابیطالب (ع) خمینی شهر عرضه کرد. افشار از انگیزه نگارش کتاب گفت و اینکه در ابتدا قصد، تنها تهیه جزوه ای برای توزیع در کتابخانه‌ها بوده، بعداً نهاد تصمیم به انتشار آن به صورت کتاب گرفته است. وی انتقادها از کتاب را با روی باز پذیرفت و گفت در صورت تجدید چاپ کتاب، آنها را اعمال خواهد کرد. متن نقد در آینده نزدیک در یک مجله تخصصی منتشر خواهد شد.
در پایان ، بیانیهگردهمائی در ۸ بند خوانده شد. در این بیانیه جنبه‌های مختلف جذاب و زیباسازی کتابخانه‌های عمومی اعلام شده است:
| بیانیه گردهمایی جذاب سازی محیط کتابخانه‌های عمومی خمینی شهر، ( ۶ اسفند ۱۳۹۳)
۱. ما شرکت‌کنندگان در گردهمایی استانی «کتابخانه دلپذیر من»، بر این باوریم که جذابیت و دلپذیری فضا در جذب مردم به کتابخانه‌های عمومی تأثیر بسزا دارد. به باور ما، کتابخانه عمومی تنها زمانی می تواند موفق باشد که دارای فضائی امن، آبرومند، و دلپذیر باشد و دسترسی به منابع مورد علاقه مردم را تآمین کند؛ کارکنان کتابخانه نیز با به کار بستن مهارت‌های ارتباطی تجربه خوشایندی از مراجعه به آنها برای مردم ایجاد کنند؛ زیرا ناگواری ها، از جمله فضای نادلپذیر و غیر بهداشتی می تواند رغبت به استفاده از کتابخانه را خنثی و تصویر کتابخانه را در اذهان مردم مخدوش کند. ۲. ما بر این باوریم که فضای کتابخانه عمومی زمانی می تواند مردم را به خود جذب کند که نام کتابخانه در ذهن آنها تصویر مکانی پویا، جذاب و پرنشاط را زنده کند. برای این منظور لازم است فضای کتابخانه نه مکانی رسمی و اداری، بلکه فضائی در حد فاصل فضای رسمی و فضای خانه باشد. ۳. جذاب سازی فضای کتابخانه ملاحظات معینی را در مرحله طراحی ایجاب می کند از جمله: الف) سادگی نقشه، ب) یکپارچه نگهداشتن فضای عمومی کتابخانه و خرد نکردن آن بین سالن‌های مطالعه و مخزن، ج) تضمین دسترسی به تمام بخش‌های ساختمان برای معلولان، بدون نیاز به کمک دیگران ۴. جذابیت کتابخانه عمومی محدود به فضای داخلی نیست. نما و محوطه بیرونی کتابخانه‌ها نیز بخشی از فضا را تشکیل می دهد که نخستین تأثیرات را بر تصور مراجعه کننده دارد. ۵. بهداشت و ایمنی محیط نیز در دلپذیری تجربه استفاده از کتابخانه و شاداب سازی فضای آن اهمیت زیادی دارد. مدیران ارشد سازمان‌های مسئول را دعوت می کنیم تضمین بهداشت و ایمنی محیط کتابخانه‌های عمومی را در اولویت قرار دهند. نظافت روزانه فضای عمومی کتابخانه، تعمیر و نگهداری بموقع ساختمان و تجهیزات بهداشتی از جمله این اقدامات است. ۶. ما بر این باوریم که طراحی داخلی، یک تخصص دانشگاهی است. استفاده از رنگ‌ها و ترکیب آنها به منظور شاداب و جذاب سازی کتابخانه‌ها را نباید امری ساده انگاشت. طراحی داخلی فضاهای عمومی را باید به متخصصان دارای تجربه‌های موفق سپرد. هزینه طراحی داخلی ساختمان کتابخانه‌های عمومی را مدیران ارشد و تصمیم گیران سازمان نباید هزینه ای غیرضروری تلقی کنند؛ بلکه باید آن را حلقه آخر زنجیره ای بدانند که سرمایه گذاری برای ساختمان را به آن هدف می رساند. ۷. .تجهیزات کتابخانه باید زیبا، راحت، انعطاف‌پذیر، و در یک کلام، استاندارد باشد. میزها و مبلمان کارکنان علاوه بر داشتن ساختار ارگونومیک باید به گونه ای باشد که بتواند با کودکان و افراد معلول به راحتی ارتباط برقرار کند. فرم، شکل و رنگ مبلمان با نوع و زمان استفاده متناسب باشد. سهولت نظافت مبلمان و چیدمان آن نیز اهمیت دارد. تجهیزات فناوری باید متنوع و متناسب با هر بخش کتابخانه طراحی شود. ۸.. از آنجا که بهداشت و ایمنی محیط، مهارت‌های برقرار کردن ارتباط موفق با مراجعان، و موازین رفتار سازمانی صحیح در تلطیف و سلامت محیط کتابخانه‌های عمومی تأثیر دارند، پیشنهاد می کنیم این موارد به صورت مداوم در قالب کارگاه‌های آموزشی به کتابداران، مسئولان، و مدیران، آموزش داده شود. |
درود خدا بر همه اهالی کتاب و کتابخوانی به ویژه کابدارن و همکاران ما در شهرستان خمینی شهر که انصافا در همه زمینه ها پرتللاش و صاحبنظر هستند. موفق باشید. برگزاری این گردهمایی با هم اندیشی و تلاش همه هکاران و تدابیر آقای امیدی فر به با نشست. پیروز و شادمان باشید.
حیف از اداره کتابخانه های اصفهان که افرادی مثل کرم – شمس و هلاکویی در انها هستندو برای استان فرهنگی اصفهان افرادی مثل این ها موجب شرمساری و خجالت است. عملکرد مسخره و عقده ای شان تا ابد ننگ کتابخانه های اصفهان است.