کتابداران، آمار و انحراف از انحراف معیار!

این مطلب با همکاری خانم الهام محمودپور نگاشته شده است.

مطلبی که این بار برایتان می‌فرستم خاطره‌ای شیرین و در عین حال قابل تامل از کلاس آمار ترم اول دوران کارشناسی ارشد است. امروز که آخرین روزهای مانده به زمان دفاع را پشت سر می‌گذارم در جستجوی مقاله ای برای تکمیل کارم به اشکلات فاحشی برخوردم که یاد آور خاطره کلاس آمار بود و تلاش ما برای شناسایی این اشتباهات و سعی در عدم تکرار آن.

در آن زمان من و دوستم این تلنگر کوچک را نوشتیم تا تاملی باشد بر وضعیت مقالات ما در رشته کتابداری که داعیه درست نوشتن و علمی بودن مقالاتش را دارد. این مطلب در آن زمان بنا به دلایلی در جایی انتشار نیافت . شما نیز این نوشته را به عنوان یک نقد نخوانید بلکه آن را به عنوان اولین تجربه دو دانشجوی جدیدالورود دو سال پیش بخوانید و فقط کمی بیندیشید.

 

یکی از معیارهایی که می‌توان توانمندی علمی هر رشته را با آن محک زد نشریات آن رشته است. تاثیر نشریات در امر آموزش، اطلاع رسانی و پژوهش بر کسی پوشیده نیست؛ به خصوص این مسأله در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی نمود دیگری به خود می‌گیرد. مجلات مختلف این حوزه بازتاب پژوهش‌ها و یافته‌هایی هستند که در اغلب موارد مورد استناد نیز واقع می‌شوند؛ از این رو کیفیت و دقّت در ارائه مقالات فاکتور مهمی به شمار می رود. در طی هفته‌های  اخیر جهت انجام تحقیقات کلاسی درس آمار از نظر بررسی صحت نمودارهای درج شده، استفاده و کاربرد صحیح میانگین، میانه و نما و تشخیص درست انواع داده ها،‌ نشریات مختلفی را که در حوزه کتابداری چاپ و منتشر می‌شوند را مورد بررسی قرار دادیم و متوجه شدیم که در برخی موارد مشکلاتی به چشم می‌خورد که جای بحث و تأمل دارد. در این زمینه با تحقیقاتی مواجه شدیم که برای داده‌های اسمی میانگین گرفته شده و انحراف معیار محاسبه کرده بودند! و نمودارهای خطی که به صورت میله‌ای کشیده شده بودند و طبعاًً نتایجی که بر اساس این داده‌ها به دست می آید جای تأمل دارد؛ و تاسف مضاعف تر اینکه بسیاری از این مقالات برگرفته از پایان نامه‌های دانشجویی بودند. بنابراین اوّلین چیزی که به ذهن متبادر می شود این است که چقدر کتابداران ما در حوزه آمار ضعیف عمل کرده اند و چقدر به این واحد درسی کم بها داده شده است. لذا ما به عنوان عضو کوچکی از جامعه کتابداران، نه به عنوان نقد بلکه به عنوان تلنگری به خودمان پیشنهاد می‌کنیم که با پرهیز از این گونه اشتباهات، سعی بر آن شود که سطح علمی مقالات بالاتر رفته و حوزه داوری مقالات قوی‌تر گردد، تا درجه علمی مجلات در سطح استاندارد خود باقی بماند و درصد این‌گونه اشتباهات به حداقل یا صفر برسد.

 

ضمناً موارد ذکر شده به صورت مستند در دسترس می‌باشد که در صورت لزوم به حضور تقدیم می‌شود.

About شادي قفقازي الاصل

View all posts by شادي قفقازي الاصل →

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *