مقدمه
در کنفرانس ماه اوت سال ۲۰۰۱ ایفلا در بوستون، در کارگاهی تحت عنوان «صنعت نشر و کتابشناسیهای ملی» اهمیت ارتباط جامعه ناشران با کتابخانههای ملی تشریح شد. شرکت کنندگان در این کارگاه بر اهمیت توسعه و تحکیم این رابطه تأکید کردند.
در کنفرانس ماه اوت سال ۲۰۰۲ ایفلا در گلاسکو، شرکت کنندگان در کارگاه «صنعت نشر و کتابشناسیهای ملی» توافق کردند که چون برنامههای فهرستنویسی پیش از انتشار بخش مهمی از این ارتباط به شمار میرود، مروری بر آنها میتواند اطلاعات لازم برای درک بهتر و بهبود و ارتقای رابطه میان ناشران و کتابخانههای ملی را در اختیار قرار دهد.
کتابخانه کنگره موافقت کرد با استفاده از امکانات فیپای خود یک پیمایش پیوسته را ایجاد کند. در کنفرانس ماه اوت ۲۰۰۳ برلین، مدل پیمایش مورد تصویب قرار گرفت و سرانجام در سپتامبر سال ۲۰۰۴ عملیاتی شد.
دادههای حاصل از پیمایش فیپای ایفلا به نشانی http://www.loc.gov/catdir/cipsurvey/ قابل مشاهده است.
این دادهها به روشنی ارزش برنامههای فیپا را مشخص میسازد. تولید سالانه بیش از ۱۸۸.۸۹۲ عنوان رکورد کتابشناختی، حاصل مجموع فعالیتهای انجام گرفته در قالب برنامههای فیپا است. تعداد زبانهای تحت پوشش مجموع این برنامهها به رقم تحسین برانگیز بیش از بیست و چهار زبان میرسد. این بدان معنی است که کتابخانهها در سراسر جهان منبع عظیمی از رکوردهای کتابشناختی را در اختیار دارند و میتوانند با استفاده از آنها در فهرستنویسی از طریق کپیبرداری، منابع مالی قابل توجهی را که باید در صورت فقدان برنامههای فیپا صرف فهرستنویسی بنیادی میشد، صرفهجویی کنند. از سوی دیگر، چون این رکوردها هفته ها و ماهها پیش از انتشار در اختیار کتابخانهها، کتابفروشان، و خوانندگان قرار میگیرد، موجب رونق فعالیتهای سفارش و فراهمآوری کتابخانههای سراسر جهان شده، و در عین حال، ناشران را از طریق پیشنمایش عنوانهای در دست انتشار و احتمالاً پیشفروش آنها، یاری میرسانند.
نتایج پیمایش همچنین نشان میدهد که برنامههای فیپا از زمانی که برنامه بینالمللی کنترل کتابشناختی ایفلا «استانداردهای توصیه شده برای فهرستنویسی پیش از انتشار: فهرستبرگه فیپا و اطلاعات فیپا در کتاب » را در سال ۱۹۸۶ منتشر کرد، تاکنون بسیار تغییر کرده است.
یافته های حاصل از این پیمایش با توجه به پیشرفتهای فناوری از سال ۱۹۸۶ تاکنون و همچنین محدودیت بودجه فهرستنویسی که تمامی کتابخانههای ملی با آن مواجه هستند، پرسشهای اساسی متعددی را در مورد آینده فیپا به ذهن متبادر می سازد. آیا ناشران باید به چاپ اطلاعات فیپا در کتاب خود ملزم باشند؟ آیا رکوردهای فیپا باید به فرمت ماشینخوان به ناشران تحویل شود؟ آیا برنامه فیپا باید امکان دسترسی پیوسته به رکوردها را برای کتابخانهها فراهم کند؟ آیا لازم است ناشران در تهیه رکوردها همکاری کنند؟ آیا رکوردها باید به نوعی تهیه شود که دیگر نیازی به فهرست نویس حرفهای نباشد؟ آیا برنامههای فیپا باید امکان فهرستنویسی تعاونی را برای یکدیگر فراهم کنند؟ آیا تهیه کنندگان فیپا باید امکان دسترسی بیشتر و سریعتر به رکوردهای یکدیگر را فراهم کنند؟
این پرسشها و پرسشهای دیگری از این قبیل همگی برگرفته از دادههای حاصل از پیمایش است. چنین به نظر میرسد که زمان بازنگری روش کار برنامههای فیپا فرا رسیده است. بازبینی و حل چنین مسائلی در گرو همکاری جامعه نشر و، بی تردید، تعیین و تبیین مجدد راههای همکاری کتابخانهها و ناشران است.
آیا ناشران باید به چاپ اطلاعات فیپا در کتاب خود ملزم باشند؟ آیا رکوردهای فیپا باید به فرمت ماشینخوان به ناشران تحویل شود؟ آیا برنامه فیپا باید امکان دسترسی پیوسته به رکوردها را برای کتابخانهها فراهم کند؟ آیا لازم است ناشران در تهیه رکوردها همکاری کنند؟
وضعیت برنامههای فیپا
42 کتابخانه به طرح پیمایش فیپای ایفلا پاسخ دادند که از میان آنها ۲۵ کتابخانه دارای برنامه فعال فیپا بودند*. دو کتابخانه فیپای خود را متوقف کرده و سه کتابخانه نیز در تدارک آغاز آن هستند.
برخی کشورها فاقد برنامه فیپا به صورت کامل یا در سطح ملی هستند. برنامه فیپای این کشورها به صورت منطقهای یا توسط دانشگاهها انجام میشود.
اطلاعاتی درباره فیپا
مجموع تولید سالانه برنامههای فیپا بیش از ۱۸۸.۸۹۲ رکورد است.
کتابخانه بریتانیا ۶۰.۰۰۰
کتابخانه کنگره (آمریکا) ۵۷.۰۰۰
کتابخانه ملی ایران ۳۰.۰۰۰
کتابخانه و آرشیو کانادا ۱۰.۰۰۰
کتابخانه ملی استرالیا ۵.۵۰۰
کتابخانه ملی و دانشگاهی (کرواسی) ۵.۰۰۰
کتابخانه ملی مارتیناس مازویداس لیتوانی ۴.۸۰۰
کتابخانه ملی و دانشگاهی لیوبلیانا (اسلوونی) ۴.۴۰۰
کتابخانه ملی مالزی ۳.۱۲۳
کتابخانه ملی کره ۲.۴۰۰
کتابخانه ملی اردن ۲.۱۰۰
کتابخانه ملی استونی ۱.۵۰۰
کتابخانه ملی مرکزی مونته نگرو ۵۰۰
کتابخانه ملی نیجریه ۴۸۰
کتابخانه ملی زلاند نو ۴۵۰
کتابخانه ملی جمهوری چک ۴۰۰
کتابخانه ملی لهستان ۳۵۰
کتابخانه ملی پرتغال ۳۳۰
کتابخانه ملی سنگاپور ۳۰۰
کتابخانه ملی فیلیپین ۱۵۰
کتابخانه سلطنتی (سوئد) ۶۰
کتابخانه ملی موریس ۴۰
کتابخانه ملی شیلی ۵
کتابخانه ملی اندونزی ۴
کتابخانه دولتی روسیه نامشخص
25 برنامه فیپا، در مجموع منابع مربوط به بیش از ۲۴ زبان را فهرستنویسی میکنند. پنج کشور بریتانیا، روسیه، شیلی، استرالیا، و لهستان فقط کتابهای به زبان رسمی خود، و بقیه به تفاریق درصدی از کتاب به زبانهای دیگر را که در کشورشان منتشر میشود، فیپا میکنند.
هدف
پاسخ دهندگان به این پیمایش در اثبات هدف و فایده برنامههای فیپا دلایل متعدد و اغلب مشترکی ارائه کردهاند. از جمله:
– تهیه فهرستگان ملی
– استاندارد سازی و ساده سازی دادههای کتابشناختی
– کاهش دوبارهکاری در فهرستنویسی
– ارائه خدمات به کتابخانهها
– ارائه خدمات به خوانندگان
– مطلع کردن کتابخانهها از کتابهای زیر چاپ و تسهیل در فراهم آوری آنها
– ارتقاء بهرهوری واحدهای فراهمآوری
– کمک به ناشران و فروشندگان کتاب
– تهیه لیست کتابهای در دست انتشار
– تهیه فهرست مستند مؤلفان
– کمک به فروش کتاب
– کمک به همکاری بین کتابخانهها و ناشران
روش کار و سازمان فیپا
نحوه دریافت: ۱۱ سازمان پرسشنامه فیپا را از هر دو طریق پست عادی و اینترنت از ناشران دریافت میکنند. ۷ سازمان پرسشنامهها را فقط از طریق پست عادی و ۳ سازمان فقط از طریق اینترنت دریافت میکنند. ۵ سازمان دیگر روشهای تحویل حضوری و به وسیله دورنگار را برگزیدهاند.
واسپاری قانونی: ۵ سازمان از سازمانهای فعال، بخشی از برنامه واسپاری قانونی محسوب میشوند.
عدم تمرکز: ۹ سازمان فعال به صورت غیر متمرکز فعالیت میکنند.
بازبینی و تصحیح: ۲۴ سازمان، رکوردهای فیپا را پس از انتشار کتاب مورد بازبینی و تصحیح قرار میدهند.
نحوه ارائه اطلاعات فیپا: ۱۸ سازمان، رکوردهای فیپا را به فرمت ماشینخوان ارائه میکنند.
گستره فعالیتها
25 سازمان فعال، آثار ناشران کشور خود را فهرستنویسی میکنند، در عین حال، ۲۰ سازمان از این تعداد آثار ناشران سایر کشورها را نیز میپذیرند. ۱۵ سازمان از ۲۴ سازمان، آثار مؤلفان ناشر، و ۱۰ سازمان آثار ناشران کتابهای الکترونیکی را نیز فهرستنویسی میکنند.
پیایندها: ۶ سازمان فهرستنویسی پیایندها را نیز برعهده دارند.
متون موسیقی: ۷ برنامه متون موسیقی را هم فهرستنویسی میکنند.
کتابهای الکترونیکی: ۱۱ سازمان، کتابهای الکترونیکی را که از ابتدا بطور مستقل به صورت دیجیتالی تهیه شدهاند، و ۹ سازمان، کتابهای الکترونیکی تهیه شده بر اساس نسخه چاپی را فهرستنویسی میکنند.
آثار شنیداری: ۴ سازمان، فیپای نوارها، لوحها یا کاستهای صوتی را نیز برعهده گرفتهاند.
آثار دیداری: ۲ سازمان، فیپای نوارها، لوحها یا کاستهای ویدیویی را نیز بر عهده دارند.
میکروفرم: ۳ سازمان، میکروفرمهای تولید شده بر اساس نسخه چاپی، و ۴ سازمان، میکروفرمهای مستقل بدون نسخه چاپی یا غیره را فهرستنویسی میکنند.
فایلهای رایانهای: ۳ سازمان فایلهای رایانهای موجود در لوح فشرده، نوار، صفحه، و کاست را فهرستنویسی میکنند.
منابع اینترنتی: تنها یک سازمان به فهرستنویسی منابع یا صفحههای اول سایتهای اینترنتی میپردازد.
مشارکت ناشران: تعداد ناشرانی که در هر یک از ۲۵ برنامه فیپا مشارکت دارند از ۱۵ تا ۱۴.۰۰۰ ناشر متفاوت است. مهلت صدور فیپا (مدتی که تولید یک رکورد فیپا طول میکشد) از ۱ تا ۱۲ روز متغیر است. تعداد هفتههایی که هر رکورد فیپا پیش از انتشار کتاب در دسترس است نیز از یک تا ۱۰۰ هفته متغیر است.
نام کتابخانه تعداد ناشران مشارکت کننده مهلت صدور فیپا تعداد هفته هایی که رکورد پیش از انتشار در دسترس است
کتابخانه بریتانیا ۱۴.۰۰۰ نامشخص ۱۲
کتابخانه دولتی روسیه ۳۴ ۱ نامشخص
کتابخانه سلطنتی (سوئد) ۱.۹۸۱ نامشخص نامشخص
کتابخانه ملی شیلی نامشخص ۲ نامشخص
کتابخانه کنگره (آمریکا) ۳.۵۰۰ ۹ ۱۲
کتابخانه ملی اردن نامشخص ۱ نامشخص
کتابخانه ملی استرالیا ۱.۱۴۸ ۱۰ نامشخص
کتابخانه ملی استونی ۳۶۷ ۱ ۸
کتابخانه ملی اندونزی ۸۰۰ نامشخص ۵۰
کتابخانه ملی ایران ۲.۵۰۰ ۱۰ نامشخص
کتابخانه ملی پرتغال ۶۷ ۲ ۸
کتابخانه ملی جمهوری چک ۲۰ ۲ ۱۰
کتابخانه ملی زلاند نو ۶۵ ۱ نامشخص
کتابخانه ملی سنگاپور ۱۵ ۵ ۱
کتابخانه ملی فیلیپین ۲۵ نامشخص نامشخص
کتابخانه ملی کره ۳۶۰ ۱۲ ۱۲
کتابخانه ملی لهستان ۳۰ ۲ ۰
کتابخانه ملی مارتیناس مازویداس لیتوانی ۶۰۰ ۱ ۴
کتابخانه ملی مالزی ۷۴۹ ۲ ۱۰۰
کتابخانه ملی مرکزی مونته نگرو ۴۷ ۱ ۱۰
کتابخانه ملی موریس ۱۵ نامشخص نامشخص
کتابخانه ملی نیجریه ۸۵ ۳ نامشخص
کتابخانه ملی و دانشگاهی (کرواسی) ۴.۵۰۰ ۵ ۴
کتابخانه ملی و دانشگاهی لیوبلیانا (اسلوونی) ۱.۲۰۰ ۲ ۱۲
کتابخانه و آرشیو کانادا ۱.۵۰۰ ۲ ۳۰
وظیفه ناشران
پرسشنامههای فیپا: از ۱۹ پاسخدهنده، ۱۵ سازمان از ناشران خواستهاند تا همراه با فرم پرسشنامه کاملاً پر شده فیپا، متن کامل کتاب یا بخشهای مختلفی از آن را نیز ارائه کنند. یک سازمان فقط با پرسشنامه و ۲ سازمان فقط با متن اثر در دست انتشار کار میکند. همکاری ناشران با سازمانهایی که ارائه پرسشنامه فیپا را الزامی میدانند، معمولاً خیلی خوب است. میزان همکاری ناشران با ۱۱ سازمان ۱۰۰% و با سازمانهای دیگر به ترتیب ۹۵%، ۸۵%، ۸۰%، ۷۰%، و ۲۰% است.
متن: ۹ سازمان تمام متن اثر را از ناشران مطالبه میکنند. از این تعداد، ۶ سازمان علاوه بر متن، هرگونه جدول، نمایه و غیره را که جزئی از اثر باشد، نیز درخواست میکنند.
به هر حال، ارائه متن کامل (همراه با جدول، نمایه و غیره، یا بدون آنها) کمتر از تحویل پرسشنامه رضایت ناشران را جلب میکند. تنها یک سازمان همیشه متن کامل را دریافت میکند. درصد موفقیت دریافت متن کامل به این ترتیب است: ۲ سازمان ۹۰% ، یک سازمان ۷۰% ، یک سازمان ۶۰%، یک سازمان ۵۰%، و یک سازمان ۲۰%.
صفحههای مقدماتی کتاب: درصد موفقیت دریافت صفحههای مقدماتی کتاب در وضعیت بهتری قرار دارد. به عنوان مثال، ۷ سازمان این صفحه ها را ۱۰۰% دریافت میکنند.
چکیده: ۱۴ سازمان چکیده اثر را مطالبه میکنند، اما فقط ۱۰ سازمان آن را دریافت میکنند. درصد موفقیت دریافت چکیده به این ترتیب است: یک سازمان ۱۰۰%، ۳ سازمان ۹۰%، یک سازمان ۸۵%، یک سازمان ۷۰%، ۲ سازمان ۵۰%، یک سازمان ۲۰%، و یک سازمان ۱۰%.
اطلاعات پدیدآور: ۱۱ سازمان اطلاعات پدیدآور اثر را درخواست میکنند، اما میزان موفقیت در این زمینه محدود و به این ترتیب است: ۲ سازمان ۱۰۰%، یک سازمان ۹۰%، یک سازمان ۸۵%، یک سازمان ۶۰%، ۲ سازمان ۵۰%، یک سازمان ۲۰%، ۲ سازمان ۱۰%، و یک سازمان هیچ موفقیتی در این زمینه کسب نکرده است.
کتاب کامل: ۹ سازمان فعال از ناشران میخواهند که یک نسخه از تمامی کتابهای فیپا شده خود را پس از انتشار به آنها تحویل دهند. در بسیاری از موارد، آماری از این که واقعاً چه تعداد کتاب تحویل میشود، در دست نیست. در سازمانهایی که آمار آنها در این زمینه موجود است، از ۲۰۰ (کتابخانه ملی فیلیپین) تا ۱۲۰.۰۰۰ (کتابخانه بریتانیا) کتاب در سال متغیر است.
چاپ اطلاعات فیپا در کتاب: ۱۴ سازمان فعال از ناشران می خواهند برگه اطلاعات فیپا را در کتاب خود چاپ کنند. میزان موفقیت در این زمینه به طور کلی خوب است. بسیاری از سازمانها گزارش میدهند که فهرستبرگه فیپا در بیش از ۸۰% کتابها چاپ میشود.
ضمانت اجرا: تعداد محدودی از سازمانها در برابر کوتاهی ناشران در تحویل پرسشنامه کامل فیپا، متن کتاب، صفحههای مقدماتی، واسپاری پس از انتشار، و غیره از پشتوانه ضمانت اجرایی برخوردارند. بسیاری از سازمانها، نیازهای تکمیلی فیپا را از طریق تلفن یا نامه مجدداً درخواست میکنند. سازمانهایی که جزئی از نظام واسپاری قانونی هستند میتوانند ناشران خاطی را تحت پیگرد قانونی قرار داده یا تهدید به پیگرد قانونی کنند، گرچه این مورد به ندرت اتفاق میافتد. گزینه دیگر فراروی بسیاری از سازمانها، محرومیت ناشر خاطی از دریافت فیپا برای کتابهای بعدی خود است. به هر حال چون بسیاری از برنامههای فیپا الزامی نیستند، تنبیهات نمیتواند مؤثر افتد. از این روی، گزینه رایج در حل مسأله عدم همکاری ناشران با برنامههای فیپا این است که به آنها توضیح کاملتری درباره هدف و فایدههایی که فیپا برای کتابخانهها، ناشران و خوانندگان کتابها دارد، داده شود.
آینده فیپا
اکثر سازمانها در پاسخ مربوط به آینده فیپا به چندی از برنامه های جاری خود نیز اشاره کردهاند. بر شمردن آنها در اینجا از این نظر جالب است که ممکن است برنامه جاری یکی، جزو برنامههای آینده دیگری باشد و بالعکس.
2. نظرات مفید برای کتابخانهها:
ارائه اطلاعات بیشتر از کتابهای در دست انتشار به کتابخانهها، از جمله روپوش کتاب، فهرست مندرجات، چکیده، نمونه متن، نشانی سایت اینترنتی ناشر؛
ایجاد پایگاه اطلاعاتی ملی از «کتابهای در دست انتشار»؛
افزودن فهرست مطالب به فهرستبرگه فیپا؛
کاهش مدت زمان فهرستنویسی و تحویل سریعتر فهرستبرگه فیپا؛
دسترسی پیوسته به پایگاه اطلاعاتی فیپا؛
بهبود روند جاری فیپا؛
تبدیل اطلاعات فیپا به قالب مارک ۲۱؛
بهبود اطلاعات فیپا با افزودن سرعنوانهای موضوعی به آن (مربوط به برنامههایی که در حال حاضر فقط از ردهبندی دهدهی جهانی استفاده میکنند)؛
آگاه کردن عموم از اهمیت و فایده فیپا. تبلیغ آن در روزنامههای ملی و رسانههای الکترونیکی؛
عینیت بخشی بیشتر به منافعی که عاید کتابخانهها میشود؛
تشویق ناشران به مشارکت؛
افزایش تعداد ناشران مایل به همکاری؛
افزایش فهرستنویسی پیش از انتشار توسط ناشران معتبر؛
استانداردسازی فهرستنویسی و ردهبندی؛
مبادله اطلاعات انتشارات جدید در سطح ملی و بینالمللی.
3. نظرات مفید برای ناشران:
ایجاد این امکان که ناشران بتوانند بطور مستقیم و بدون نیاز به کسب اجازه از کتابخانه یا تماس با آن، عناصر اطلاعاتی کتابهای در دست انتشار خود را روزآمد کنند؛
تبلیغ کتابهای در دست انتشار از طریق درج آنها در پایگاه اطلاعاتی «کتابهای آماده نشر»؛
ایجاد امکان انتقال الکترونیکی فهرست مندرجات و چکیده اثر توسط ناشران؛
تهیه دستنامه تدوین صفحه عنوان و سایر صفحه های مقدماتی کتاب؛
آموزش ناشران درباره ارزش فیپا، صرفهجویی حاصل از آن برای کتابخانهها، و این که کتابهای دارای فیپا برای کتابخانهها ارزشمندتر هستند؛
آگاه کردن عموم از اهمیت و فایده فیپا. تبلیغ آن در روزنامههای ملی و رسانههای الکترونیکی؛
کمک به ناشران و کتابفروشان در تهیه لیست انتشارات خود برای گزارشگیری، سفارش و تبلیغ؛
استاندارد سازی اطلاعات مربوط به انواع مختلف مواد کتابخانهای؛
ترویج و معرفی عناوین کتابها به عموم؛
کمک به خریداران در انتخاب کتاب، پیش از انتشار آن؛
افزایش فروش؛
4. ناشران می توانند با به کار گیری موارد زیر، کار فیپا را رضایتبخشتر نمایند:
تحویل به موقع پرسشنامههای فیپا؛
پاسخ به همه اطلاعاتی که در پرسشنامه خواسته شده است؛
آگاه کردن کارمندان خود از اهمیت رکوردهای کتابشناختی دقیق و صحیح؛
چاپ اطلاعات فیپا به همان فرمی که دریافت کردهاند نه به صورت دلخواه؛
افزایش تعداد ناشران مشارکت کننده در فیپا؛
تهیه ابرداده الکترونیکی.
پیشنهادها
حدود دو دهه از انتشار «استانداردهای توصیه شده برای فهرستنویسی پیش از انتشار» ایفلا میگذرد. در این مدت تحولات بیشماری در حیطه فناوری روی داده است. تعداد عناوین منتشر شده در جهان به گونهای تصاعدی رو به فزونی است. اینترنت به تنهایی میلیونها منبع الکترونیکی جدید تولید کرده است. هزینه فهرستنویسی دائماً افزایش یافته اما بودجه آن، در بهترین شرایط، بدون افزایش باقی مانده است.
با توجه به این واقعیتها، ملاحظاتی از پیمایش حاضر به ذهن متبادر میشود که ممکن است مدیران و تصمیم گیرندگان سازمانها بخواهند مد نظر قرار دهند، از جمله:
1. بسیاری از سازمانها ناشران را به چاپ فهرستبرگه فیپا در کتاب ملزم میکنند. با توجه به این که بسیاری از کتابخانهها به اینترنت دسترسی دارند و با در نظر گرفتن این که بعضی برنامههای فیپا بدون این که از ناشران بخواهند فهرستبرگه فیپا را در کتاب چاپ کنند، موفق بودهاند، این الزام باید مورد تجدید نظر قرار گیرد. آیا دلایل مربوط به چاپ فهرستبرگه فیپا در کتاب هنوز هم موجه است؟
2. رکوردهای فیپا در بسیاری از سازمانها به فرمت ماشینخوان ارسال میشود. با توجه به این که اکنون بسیاری از کتابخانهها به اینترنت مرتبط هستند، و با در نظر داشتن این که بسیاری از ناشران اطلاعات مربوط به آثار خود را در اینترنت منتشر میکنند، آیا اطلاعات فیپا همچنان باید به فرمت ماشینخوان به ناشران ارسال شود؟ آیا مجریان برنامههای فیپا نباید به منظور دستیابی آسان کتابخانهها، خوانندگان، و کتابفروشان به رکوردهای فیپا به صورت تک رکورد یا انبوه رکوردها، مکانیسمهای مناسبتری را (به جای، یا، علاوه بر فیپای چاپ شده در کتاب) ارائه دهند تا بتوان به این رکوردها از طریق شابک، شماره رکورد، عنوان، موضوع، تاریخ پیشبینیشده نشر، و غیره دسترسی پیدا کرد؟ در این صورت فرمت رکوردها چگونه باید باشد: مارک ، پی.دی.اف ، ایکس.ام.ال ، اونیکس ، یا فرمتی دیگر؟
3. آیا کتابخانههای ملی از مجموع نتایج فعالیتهای برنامههای فیپا به طور کامل بهرهمند میشوند؟ با توجه به تعداد و فرمت رکوردها، تنوع زبان و محتوای آنها، و این که بسیاری از برنامههای فیپا رکوردهای خود را به فرمت ماشینخوان عرضه میکنند، آیا تکتک برنامههای فیپا مکانیسم مناسبی برای دسترسی سریع و آسان به رکوردهای یکدیگر دارند؟
4. بخش عمدهای از «استانداردهای توصیه شده برای فهرستنویسی پیش از انتشار» به تشریح مشخصات و نیازهای پرسشنامه فیپا اختصاص دارد. آیا با توجه به ظهور اینترنت، ضرورت بازبینی آن نیازها و تبیین مجدد آنها به عنوان نیازهای فرمت پیوسته پرسشنامه فیپا فرا رسیده است؟ با توجه به این که بعضی کتابخانهها پیشتر نظام عدم تمرکز را تجربه کردهاند، آیا اینترنت میتواند فرصتی برای فهرستنویسی مشارکتی میان برنامههای مختلف فیپا ایجاد کند؟ علاوه بر استانداردهای پرسشنامه، آیا استانداردهایی نیز برای نوعی مکانیسم (یک سیستم ردیابی پیوسته) باید تهیه شود تا برنامههای فیپا و کتابخانههای ملی بتوانند با استفاده از آن اطلاعات پرسشنامه را به طور آماده به کتابخانه ملی دیگر انتقال دهند؟
5. برنامه فیپای اسلواکی، که کتابخانه ملی آن کشور مجری آن است، گروه بزرگی از ناشران را ملزم به تهیه رکورد فیپای آثار خود کرده است. با توجه به هزینه فهرستنویسی و تعداد انبوه عناوینی که در هر سال منتشر میشود، آیا سایر برنامههای فیپا نیز باید چنین چیزی را از ناشران بخواهند؟ آیا رکوردهای ایجاد شده توسط ناشران (با کمک برنامههای خودکاری که عناصر دادهای منتخب را از پرسشنامه فیپا استخراج میکند) برای برخی آثار یا برای مدت زمان معینی در طول عمر هر اثر، مناسب است؟
6. با توجه به علاقه برخی برنامههای فیپا به این که رکورد فیپا با چکیده، اطلاعات مربوط به پدیدآور، فهرست مطالب، تصویر روپوش کتاب، نمونه متن، و غیره همراه باشد، آیا باید نوع متفاوتی از رکورد برای برنامههای فیپایی که دچار محدودیتهای قالب مارک نیستند و بیشتر به محیط اینترنت تمایل دارند، ایجاد شود؟
باتشکر .بالاخره این فیپا در کتابخانه ملی به بخش خصوصی واگذار شد یا نه؟ چرا نه؟
کتابخانه ملی ایران مقام سوم فیپا را در بین کتابخانه های نامبرده دارد . هورااااااااا
من مطمئن هستم این طرح کتابخانه ملی بسیار طرح مفید و پر فایده ای است هر چند تعاملات بین ناشران و مراکز فیپا بیشتر شود مشکلات در سر راه اجرا نیز برطرف خواهد شد
ای کاش مسوولین کتابخانه ملی نسبت به فلسفه انجام فیپا دید کلانتر و عمیقتری داشتند و ارزش آن را تنها در کمیت ندانند و دیدگاهی فنی (کتابدارانه) به آن داشته باشند و ارزش کار فهرستنویسان خود را درک کنند و بیشتر به کیفیت بها دهند چراکه انجام هرچه بهتر فیپا منجر به کاهش هزینه ها در سایر کتابخانه ها که اکثر آنها هم دولتی هستند، می شود. (فهرستنویس سابق کتابخانه ملی)
سلام واحترام!
فیپا مخفف از چی کلمه است؟؟
تشکر
نعیم خلیلی از مشهد
فیپا سرواژه فهرستنویسی پیش از انتشار است .